×

Προειδοποίηση

JUser: :_load: Αδυναμία φόρτωσης χρήστη με Α/Α (ID): 51
Εκτύπωση αυτής της σελίδας
10
Ιουνίου

Εισήγηση Κ.Γκούνα:H ποίηση και το ποιήμα

Κατηγορία Πεζογραφία

Η ποίηση αποτελεί έναν αρχέγονο τρόπο προσέγγισης από τον άνθρωπο του κόσμου μέσω της γλώσσας και διείσδυσης στο μυστήριο του.

Εκφράζει την αρχετυπική γλώσσα της ανθρωπότητας και δίκαια χαρακτηρίστηκε ως ʹη μητρική γλώσσα του ανθρώπινου γένουςʹ.
Αρκεί να δει κάποιος τη γλώσσα της θρησκείας των τελετουργιών και του μύθου.
ʹΗ ποίηση είναι η μουσική της σκέψης και η υπέρτατη μορφή της συγκινησιακής χρήσης της γλώσσαςʹ.


Ερευνώντας τη ζωή του ανθρώπου παρατηρούμε πάντα πως αυτός από τη φύση του νιώθει ευχαρίστηση από την ΚΙΝΗΣΗ, όταν δεν περνάει τα όρια.Η πηγαία αυτή χαρά γίνεται πιο έντονη,όταν οι κινήσεις είναι: Ρυθμικές.Κι όταν αυτές αναφέρονται στο Λόγο,που είναι δημιούργημα της Κοινωνικής ζωής του ανθρώπου, τότε έχουμε το ΠΟΙΗΜΑ, που μας δίνει ευάρεστα συναισθήματα.


Τα πρώτα ποιήματα αναφέρονταν σʹ ορισμένα πρόσωπα ή αντικείμενα κι αργότερα σε συναισθήματα και ιδέες. ΠΟΙΗΣΗ είναι η ικανότητα του ανθρώπου να εξωτερικεύει με το ρυθμικό λόγο, αυτό που συνέλαβε σε στιγμή έμπνευσης με το συναίσθημα και τελειοποίησε με τη φαντασία.


Η Ποίηση είναι η ψηλότερη εκδήλωση του πνευματικού πολιτισμού.
Γιʹ αυτό αποτελεί τον ανώτερο σκοπό,στην απόδοση των πνευματικών ανθρώπων κάθε χώρας στο πεδίο της τέχνης.

 

ΠΟΙΗΜΑ είναι: δημιουργικό καλλιτέχνημα, γεννημένο από τον υποσυνείδητο ψυχικό κόσμο του ποιητή, με συνειδητή εργασία σε στιγμή μεγάλου ψυχικού κραδασμού.
Είναι συνειδητοποίηση ασυνείδητων συναισθημάτων και οραμάτων της φαντασίας του ποιητή κι έκφραση με εικόνες και στίχους.


Η ποίηση έχει το δικό της σκοπό και κατάδικά της σύνεργα για την πραγμάτωση του σκοπού της χωρίς να ζητιανεύει σκοπούς και σύνεργα από άλλους χώρους.
Αυτούς τους σκοπούς της ποίησης μπορούν να εκφράσουν μόνον όσοι σέβονται τον εαυτό τους, την ποίηση και τον δέκτη.


Κύριος ΣΚΟΠΟΣ της ποίησης είναι: η Αισθητική χαρά,η συγκίνηση πʹ την ομορφιά του ποιήματος, που είναι μια καλλιτεχνική ανακοίνωση ένα ξεχείλισμα ψυχικό.
Σκοπός του ποιήματος δεν είναι μόνο η μετάδοση ιδεών ή συναισθημάτων, αλλά και η αρμονική επαφή των ψυχών με την αρμονία του λόγου.


Ο Γλωσσικός κι ο Ιδεολογικός σκοπός είναι δευτερεύοντες.
Ως κυριότερος σκοπός μπαίνει: ο μορφωτικός.
Δεν ζητάμε να καταλάβουμε το ποίημα μόνο, αλλά και να το νιώσουμε,να βιώσουμε αισθητικά και συγκινησιακά το ποιητικό ταξίδι του δημιουργού εντάσσοντας μέσα και τον δικό μας αναγνώστη.

 

Για ΜΕΣΑ η ποίηση χρησιμοποιεί με αρμονία όλες τις ικανότητες του νού και της ψυχής.
Οι λέξεις είναι διαλεχτές,οι φράσεις αρμονικές,οι εικόνες τέλειες και ζωηρές και τα νοήματα υψηλά.
Χρειάζεται ωστόσο εκτός απʹ την εσωτερική ικανότητα κι εξωτερική δεξιοτεχνία,ώστε να μπορέσει ο ποιητής να εξωτερικεύσει ανάμεσα απ τις λέξεις, εικόνες, νοήματα, ρυθμό κι αρμονία του στίχου οτιδήποτε αισθητό ή ιδεατό που προβάλλεται άξιο για αισθητική απόλαυση.


Η Ποίηση ως μια δύναμη που εξυψώνει, μορφώνει και διδάσκει,χρησιμοποιεί ως μέσα:
α) Εσωτερικά (περιεχόμενο) έμπνευση, φαντασία, συναίσθημα.
β) Εξωτερικά (μορφή) μέτρο ρυθμό, αρμονία.

 

Η ΠΟΙΗΣΗ σχετίζεται με τη Ζωγραφική, και την ξεπερνά, γιατί παρασταίνει τʹ αντικείμενο απʹ όλες τις πλευρές και στην εξέλιξη του.
Η ποίηση σχετίζεται και με την μουσική, της όποιας είναι αδελφή, γιατί τις συνδέει η έμπνευση ρυθμός αρμόνια, οι εικόνες. Η σχέση ποίησης και μουσικής εκδηλώνεται στην απαγγελία με την οποία το περιεχόμενο της ποίησης παίρνει ζωή, που συναρπάζει την ψυχή μας.

 

Ο ΡΥΘΜΟΣ έχει για την ψυχή θεμελιώδη σημασία.

 

Η ΠΟΙΗΣΗ διαφέρει από την Πεζογραφία: εξωτερικά (δηλ. στην μορφή) γιατί τα ποιήματα έχουν μέτρο, ρυθμό κι αρμονία,που δεν έχουν τα πεζά.
Η ποίηση προηγήθηκε της πεζογραφίας χρονολογικά, γιατί δεν χρειαζόταν γραφή, αλλά μεταδιδόταν προφορικά.

Πώς ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ το Ποιήμα; Ο Ποιητής είναι μια ευαίσθητη ψυχή. Κάποιο αντικείμενο ή γεγονός τον συγκινεί.
Η συγκίνηση στην πορεία της μετατρέπεται σε ιδέα, κι αυτή, προχωρώντας να βγει στον εξωτερικό κόσμο, γεμίζει με εικόνες, οι οποίες, για να εκφραστούν, ντύνονται με λέξεις.

 

ΕΙΔΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ:

 

α) ΕΠΙΚΗ, που τραγουδάει κατορθώματα και ηρωικές πράξεις
δίχως ο ποιητής να εκφράζει τον υποκειμενικό του κόσμο.

β)ΛΥΡΙΚΗ, που εκφράζει ο ποιητής τον υποκειμενικό του κόσμο.
Τα λυρικά είναι μικρότερα σε έκταση, έχουν ποικιλία ρυθμών και μέτρων και πολύμορφη στιχουργική.Έχουμε και τα Επικολυρικα.Έγραψαν τέτοια οι:Σολωμός,(Ύμνος εις την Ελευθερίαν), Βαλαωρίτης,(Λιάκος,Κυρά Φροσύνη,Φωτεινός)Μαρκοράς και Παλαμάς.

Τέλος, έχουμε την περιγραφική ποίηση, το επίγραμμα,τη σάτιρα, έμμετρη επιστολή κτλ.

 

ΕΛΛΗΝΕΣ ΛΥΡΙΚΟΙ:Σολωμός,Βαλαωρίτης,Παλαμάς, Δροσίνης,Πολέμης,Πάλλης, Κρυστάλης, Εφταλιώτης,Μαλακάσης,Γρυπάρης,Πορφύρας, Μαβίλης, Σκίπης, Σικελιανός,Ρίτσος, Σεφέρης κτλ.

 

Κώστας Γκούνας

Ψυχολόγος-Λογοτέχνης-Επίτιμος Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών

 

Διαβάστηκε 400 φορές
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(2 ψήφοι)