Συνέντευξη στον Georg Gstrein
Πως άρχισες να τραγουδάς; Πως αποφάσισες να γίνεις τραγουδιστής, μια και έχεις σπουδάσει και νομική;
Κατ’αρχήν να σε ευχαριστήσω από καρδιάς για την φιλοξενία σου και να σου ευχηθώ ολόψυχα κάθε επιτυχία στο πολύ σημαντικό έργο σου.
Σε ηλικία 15 χρονών είχα την ευτυχία και ευκαιρία να τραγουδήσω για πρώτη φορά σε καλλιτεχνική εκδήλωση του τότε Γυμνασίου Ακροπόλεως Α’ τον ρόλο του Ψάλτη από το «Αξιον Εστίν» του Μ.Θεοδωράκη. Η επιλογή έγινε από τους καθηγητές μουσικής μου κυρία Νέλλη Λουκαΐδου καί κύριο Σωκράτη Γρηγοριάδη, οι οποίοι διέκριναν την φωνή μου να ξεχωρίζει μέσα από εκατό παιδιά χορωδία!
Στην εκδήλωση αυτή με άκουσε ο αείμνηστος μουσικός και μαέστρος της Χορωδίας της Πνευματικής Στέγης κύριος Λέανδρος Σίταρος και μου πρότεινε να τραγουδώ στην χορωδία του, τα σολιστικά μέρη. Τότε αντιλήφθηκα το πόσο «φτωχός» θα γίνω, εάν δεν ακολουθήσω το τραγούδι και ιδιαίτερα το κλασσικό τραγούδι.
Τέλος πολύ σημαντική στιγμή στα αρχικά μου στάδια, ήταν η ευχάριστη για μένα έκπληξη, όταν στην τελετή της αποφοίτησης μου στο Γυμνάσιο, μου ανακοίνωσαν ότι έχω υποτροφία για συνέχιση των μουσικών μου σπουδών και ιδιαίτερα στη φωνητική, κατά την διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας και αργότερα στην Αθήνα στο Ωδείο Αθηνών.
Όσον αφορά τώρα την νομική, όπως αντιλαμβάνεσαι στα δύσκολα χρόνια της κυπριακής τραγωδίας μετά την τουρκική εισβολή στην ιδιαίτερη μου πατρίδα Κύπρο, ήταν δύσκολο για έναν νέο να ακολουθήσει το κλασσικό τραγούδι σαν βιοποριστικό επάγγελμα. Τότε έπρεπε να επιλέξω και κάποια επιπρόσθετη σπουδή για να εξασφαλίσω κάπως το μέλλον μου. Τότε επέλεξα την νομική την οποία θεωρούσα σαν μία πολύπλευρη και πλατειά γενικά επιστήμη, την οποία επικαλούμαι μέχρι σήμερα στην σύναψη των εκάστοτε συμβολαίων μου. Κάπως έτσι πάντρεψα το τραγούδι με την νομική!
Ρόλος : Themistocles από την όπερα "MARATHON SALAMIS" του P. Carrer
Ποιες είναι οι πιο όμορφες αναμνήσεις σου από την ζωή σου στην Κύπρο, από τις σπουδές σου στο εξωτερικό μια και έζησες, από ότι είδα σε πολλές χώρες!
Η πατρίδα μου Κύπρος είναι το ιερότερο κομμάτι της ζωής μου!
Μεγάλωσα στην γραφική γειτονιά των Αγίων Ομολογητών στην Λευκωσία από τους γονείς μου Αιμίλιο και Λέλα που μου χάρισαν ακόμα δύο εξαίρετους αδελφούς τον Κυριάκο και τον Μάριο.
Κρατώ σαν φυλακτό στο ταξίδι της ζωής μου, τα όμορφα παιδικά μου χρόνια, τον ήχο της καμπάνας της εκκλησίας μου, την μυρωδιά του φρέσκου ψωμιού από τον γειτονικό φούρνο του κύρ Αντρέα, το άρωμα των λεμονανθών και του γιασεμιού της αυλής μου, τις ποδοσφαιρικές συναντήσεις στις αλάνες της όχθης του Παιδιαίου ποταμού με τους παιδικούς μου φίλους, τα ταξίδια με την οικογένεια μου σε βουνά και θάλασσα τραγουδώντας, τις κυνηγετικές μου εξορμήσεις, το χωριό του πατέρα μου Κέδαρες με τους απέραντους αμπελώνες και τα βουνά που μυρίζουν Ελλάδα. Τιμώ με την σκέψη μου, τους παιδαγωγούς και καθηγητές μου, τον διευθυντή του Γυμνασίου Ακροπόλεως Α’ κύριο Παναγιώτη Κωνσταντινίδη και ιδιαίτερα τους μουσικούς μου κυρία Νέλλη Λουκαΐδου και κύριο Σωκράτη Γρηγοριάδη στους οποίους οφείλω τα πρώτα μου βήματα στην μουσική, αλλά και την πρωτοβουλία τους να επενδύσουν στις φωνητικές ικανότητες μου!
Από τα σπουδαστικά μου χρόνια στην μητέρα πατρίδα Ελλάδα, κουβαλώ στο είναι μου, τις ατελείωτες ώρες μάθησης από την Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών μέχρι το Ωδείον Αθηνών. Στήριγμα στις μουσικές σπουδές στην Αθήνα η διάσημη ελληνίδα μεσόφωνος και καθηγήτρια φωνητικής μου κυρία Κική Μορφονιού που μου χάρισε τις πρώτες γερές βάσεις στην τραγουδιστική μου πορεία και με φρόντισε σαν παιδί της.
Στην Βιέννη με υποτροφία του “Ταμείου Μουσικής και Καλών Τεχνών” της Κύπρου, είχα την ευκαιρία και την τιμή να μελετήσω φωνητική στην Κρατική Όπερα της Βιέννης με τον βαρύτονο Κότφριχ Χόρνιγκ και ρεπερτόριο όπερας με τον μέντορα Ντεϊβιντ Αρρονσον. Παράλληλα σπούδασα το Λίντ και το Ορατόριο με τον διεθνούς φήμης βαρύτονο Βάλτερ Μπέρυ στο Πανεπιστήμιο Μουσικής και Θεατρικών Τεχνών της Βιέννης.
Πολύ σημαντική τέλος ήταν και η μελέτη μου στη φωνητική τεχνική και προετοιμασία ρεπερτορίου όπερας, με τους διεθνούς φήμης λυρικούς καλλιτέχνες, Κώστα Πασχάλη, Ιλεάνα Κότρουπας, Ζαννέτ Πηλού, Λουΐτζι Αλβα και τον Αρρίγκο Πόλα καθηγητή του Λουτσιάνο Παβαρόττι.
Σε τι ηλικία πήρες το πρώτο σου ρόλο, και ποιος ήταν αυτός;
Τον πρώτο πρωταγωνιστικό ρόλο τον τραγούδησα σε ηλικία 26 χρονών, στην όπερα Λουτζία ντι Λαμμερμούρ στο ρόλο του Ενρίκο η πρώτη ολοκληρωμένη όπερα που έγινε στην Κύπρο.
Λένε πως είναι δύσκολο να γίνεις κλασικός τραγουδιστής .Θέλει δουλειά, φωνή και γνωριμίες. Εσύ φωνή έχεις αλλά τι σε βοήθησε περισσότερο; Για να πάρεις ένα καλό ρόλο;
Ο καθένας μας μεταφέρει μαζί του το δικό του χάρισμα, το τάλαντο του. Με λίγα λόγια το κλειδί που ανοίγει την πόρτα των ονείρων του. Έτσι και ο Δημιουργός των Πάντων, με προίκισε με την φωνή μου για να διασχίσω τον κόσμο, πάνω στις φτερούγες των φθόγγων.
Όμως δεν φτάνει μόνο η φωνή! Γιατί για να αντέξουμε στο πέταγμα της τραγουδιστικής μας ζωής απαιτούνται αρκετά. Η φωνή δεν είναι από χρυσάφι!
Το επάγγελμα του λυρικού τραγουδιστή χρειάζεται πολλές θυσίες. Κατά την δική μου προσωπική άποψη, η επισταμένη μελέτη, η αφοσίωση, η επιμέλεια, η υπομονή, η επιμονή και η αγάπη για την τέχνη, είναι τα απαραίτητα εφόδια για έναν λυρικό τραγουδιστή!
Τα υπόλοιπα τα ορίζει ο Θεός. Απλά εσύ θα πρέπει με ταπεινότητα, να επιλέξεις ποιές από τις ευκαιρίες ή γνωριμίες που θα σου παρουσιαστούν, θα είναι πραγματικά ωφέλιμες για την καλλιτεχνική πορεία σου, χωρίς να θυσιάσεις την προσωπικότητα σου , τον χαρακτήρα σου και την ψυχική σου γαλήνη! Γιατί για μένα οι άνθρωποι διαμέσου της μουσικής ονειρεύονται να δίνουν φωτεινά χρώματα στην γκρίζα τους πραγματικότητα και όχι να γίνονται πιο σκοτεινοί, για χάρη των φιλοδοξιών τους.Στην δική μου πραγματικότητα όλα οφείλονται σε μία λέξη. Ευλογία!
Ρόλος : Escamilio από την όπερα CARMEN του G.Bizet ( Με την σύζυγο μου μετά από την παράσταση)
Είσαι μία από τις καλλύτερες φωνές της Ευρώπης της εποχής μας, θα ξαναέκανες την ίδια ζωή αν άρχιζες ξανά από την αρχή;
Σε ευχαριστώ πολύ για τα καλά σου λόγια αλλά πιστεύω ότι είμαι ένας απλός «εργάτης» της μουσικής και είμαι βέβαιος ότι την ίδια ζωή θα έκανα εάν άρχιζα ξανά από την αρχή!
Ποιο ρόλο θα ήθελες να ξανατραγουδήσεις; Λυπάσαι για κάποιον ρόλο που δεν τραγούδησες;
Δόξα το Θεώ τραγουδώ τους ρόλους που αγαπώ και που με αυτούς έχω καθιερωθεί. Νοιώθω πλήρης και χαίρομαι όταν τραγουδώ σε κάθε μου παράσταση και σε κάθε μου συναυλία.
Έχεις παίξει σε αντιφατικούς ρόλους; Σε ποιους;
Ο μοναδικός ρόλος που πιστεύω ότι ήταν αντίθετος με το είναι μου ήταν ο Μάκμπεθ του Βέρντι. Μάλιστα τον απέδωσα άρτια υποκριτικά που ένοιωθα μετά από κάθε παράσταση ότι ήμουν ο μεγαλύτερος εγκληματίας του κόσμου!
Πως νοιώθεις όταν βρίσκεσαι στο ψαλτήρι;
Ο Θεός μου χάρισε αυτό το τάλαντο και μέσω αυτού Τον δοξολογώ!
Εκτός της κλασικής μουσικής με ποιά άλλα είδη μουσικής έχεις σχέση;
Όλα τα είδη της μουσικής. Από βυζαντινά, προκλασικά, μέχρι το ποιοτικό ελληνικό και ξένο τραγούδι. Έχω ερμηνεύσει σε συναυλίες μου τραγούδια ελλήνων συνθετών, μεταξύ των οποίων Μ.Θεοδωράκη, Μ. Χατζιδάκι, Ν.Γούναρη, Θ.Σακελλαρίδη, Μ. Καλομοίρη και πολλούς άλλους, σύγχρονους κύπριους συνθέτες όπως Σ. Μιχαηλίδη και φυσικά κυπριακά παραδοσιακά τραγούδια με τον δικό μου τρόπο.
Δράττομαι της ευκαιρίας να σου αναφέρω για μία πολύ πρόσφατη σημαντική συμμετοχή μου σε δύο ψηφιακούς δίσκους σε ποίηση του Κωνσταντίνου Καβάφη καί σύνθεση του ξεχωριστού συνθέτη Αθανάσιου Σίμογλου, με τίτλο “Δέησις” καί “Φωνές”, στα ελληνικά και γερμανικά που παρουσιάστηκε στην Ελλάδα και στην Αυστρία.
Ρόλος : Omar από την όπερα L'ASSEDIO DI CORINTO του G.Rossini
Ποιον σύγχρονο άλλο βαρύτονο παραδέχεσαι; Υπάρχει κάποιος;
ΟΛΟΥΣ τους επώνυμους , αλλά ιδιαίτερα τους έλληνες βαρύτονους συναδέλφους μου!
Σκέφτηκες να διδάξεις; Και αν ναι που και ποιο μάθημα;
Ελπίζω και εύχομαι να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές στην πατρίδα μου Κύπρο και να διδάξω στον τομέα της φωνητικής σε μία Κρατική Ακαδημία Μουσικής.
Μίλησέ μας για την ιδιωτική σου ζωή, την γυναίκα σου, τα παιδιά σου και πως συμβιβάζεις καριέρα και ιδιωτική ζωή.
Δόξα το Θεώ έχω μία εξαιρετική σύζυγο την Έλενα! Είναι το λιμάνι μου στην φουρτουνιασμένη πολυτάξιδη καλλιτεχνική και όχι μόνο ζωή μου. Μαζί μεγαλώσαμε τα παιδιά της Έλενας, τον διάσημο ζωγράφο Στυλιανό και τον εξαίρετο οικονομολόγο στην Κεντρική Τράπεζα της Αυστρίας Ανδρέα.
Όταν είσαι άνθρωπος που νοιώθεις πλήρης στην αποστολή σου σε τούτο τον πρόσκαιρο κόσμο, με γνώμονα πάντα την κατανόηση και την αληθινή αγάπη, τότε όλα συμβαδίζουν και συνυπάρχουν αρμονικά.
Έχεις πολιτικές φιλοδοξίες; Στην Αυστρία στην Κύπρο; Κάπου;
Ποτέ! Μακριά από μένα.
Είσαι Πρόεδρος του Κυπριακού Πολιτιστικού Κέντρου Βιέννης, του πιο δραστήριου Ελληνικού Συλλόγου στην Αυστρία, μίλησε μου για τον σκοπό του και πως γεννήθηκε η ιδέα της ίδρυσής του.
Με την άφιξη μου στην Βιέννη, ένοιωθα την ανάγκη να δημιουργήσω ένα φορέα ο οποίος θα είχε την “φωνή” της Κύπρου. Από την στιγμή που ζώ στην Αυστρία που τα πάντα είναι πολιτισμός, ήθελα να παρουσιάσω το πρόβλημα και τον πολιτισμό της Κύπρου μέσα από πολιτιστικές εκδηλώσεις και ιδιαίτερα στην γλώσσα επικοινωνίας του λαού αυτού που είναι η μουσική.
Η ιδέα αυτή ωρίμασε τον Απρίλιο του 2004, με την ένταξη της Κύπρου στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Τότε μία ομάδα Κυπρίων από καλλιτέχνες και επιστήμονες που ζουν και εργάζονται στην Βιέννη, εκ των οποίων και ο νύν Μητροπολίτης Κυρηνείας κ. Χρυσόστομος, δημιουργήσαμε το Κυπριακό Πολιτιστικό Κέντρο Βιέννης .
Το Κυπριακό Πολιτιστικό Κέντρο Βιέννης, έθεσε σαν απώτερο σκοπό του, την προώθηση και προβολή του κυπριακού πολιτισμού, εν όψει της σύνδεσης του κυπριακού και αυστριακού πολιτισμού, αλλά και την προβολή μέσω αυτών των εκδηλώσεων του κυπριακού προβλήματος.
Οι υψηλού επιπέδου εκδηλώσεις μας, διά μέσου ιδεατών μέσων όπως διαλέξεις, κοντσέρτα, σεμινάρια, εκθέσεις, φιλανθρωπικές εκδηλώσεις κ.ά. κατά κύριον λόγον στηρίζονται από τις Πολιτιστικές Υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, αλλά και από την αγάπη των ελλήνων της Αυστρίας και των Φίλων της Κύπρου στην Αυστρία, τους οποίους ευχαριστούμε από καρδιάς.
Πράγματι στα δώδεκα χρόνια παρουσίας μας, έχουμε επιτύχει πολύ σημαντικές δραστηριότητες. Η πιο σημαντική είναι η «Κυπρίων Συναυλία» (Zypriotisches Galakonzert) που αποτελεί πλέον θεσμό για τα μουσικά δρώμενα της Βιέννης και παρουσιάζεται κάθε χρόνο στο ξακουστό ανά το παγκόσμιο Μέγαρο Φίλων της Μουσικής ( Musikverein).
Την εκδήλωση αυτή που τίθεται από τον εκάστοτε Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου, παρακολουθούν εκατοντάδες Κύπριοι, Ελλαδίτες, φίλοι της Κύπρου, ο μητροπολίτης Αυστρίας Εξαρχος Ουγγαρίας και Μεσευρώπης κ. Αρσένιος, εκπρόσωποι της δημόσιας ζωής της Βιέννης, επικεφαλής πολλών ξένων πρεσβειών και διεθνών οργανισμών, αποδίδοντας τα εύσημα σε όλους όσοι συντήνουν στην διοργάνωση και πραγματοποίηση της.
Πολύ σημαντικό είναι το γεγονός ότι μέσα από την εκδήλωση αυτή δίνεται η ευκαιρία να εμφανιστούν και να προβληθούν νέοι έλληνες καλλιτέχνες από την Ελλάδα και την Κύπρο. Μεταξύ αυτών είναι η καταξιωμένη κύπρια σοπράνο Ζώη Νικολαΐδου και η γνωστή πλέον και ξεχωριστή Ορχήστρα Δωματίου Βιέννης Ορφέας ( Orpheus Kammerorcester Wien), η οποία «γεννήθηκε» μέσα από την εκδήλωση αυτή, με καλλιτεχνικό διευθυντή τον διαπρεπή ελλαδίτη μαέστρο Κωνσταντίνο Δημηνάκη.
Ο διεθνής τύπος έγραψε χαρακτηριστικά για την εκδήλωση ότι «Το υψηλό επίπεδο και η ξεχωριστή ποιότητα της εκδήλωσης , ήταν το επισφράγισμα της αδιάρρηκτης και αρμονικής συνεργασίας των δραστήριων μελών του Κυπριακού Πολιτιστικού Κέντρου, που απεδείχθησαν άξιοι πρεσβευτές της ιδιαίτερης τους πατρίδας Κύπρου».
Ρόλος: Alfio από την όπερα CAVALLERIA RUSTICANA του P.Mascagni
Σε λίγες μέρες θα βρίσκεσαι στην Κύπρο μας και συγκεκριμένα στην Λεμεσό για την παρουσίαση του ορατορίου Η 9η Ιουλίου του 1821 εν Λευκωσία Κύπρου. Μίλησέ μας για αυτό σε παρακαλώ;
Η «9η Ιουλίου του 1821» του εθνικού μας ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη, έχει εμπνεύσει και τον γνωστό κύπριο συνθέτη Μιχάλη Χριστοδουλίδη. Το έργο αποτελεί μελοποιημένη ποίηση και θα παρουσιασθεί σε μορφή ορατορίου.
Το ποιητικό έργο περιγράφει την άρνηση του Αρχιεπισκόπου Κυπριανού, μάρτυρα της Πίστης και της Πατρίδας, ο οποίος μαζί με άλλους ιερωμένους και το λαό, δεν αλλαξοπίστησαν προκειμένου να σωθούν, αλλά δέχθηκαν τον μαρτυρικό τους θάνατο και υπήρξαν ζωντανό παράδειγμα προς τους Χριστιανούς και Έλληνες της Κύπρου, να μην αρνηθούν την πίστη τους, αλλά τους ενδυνάμωσαν ώστε να υπομείνουν τα δεινά της σκλαβιάς.
Είναι ιδιαίτερη η χαρά και η τιμή που μου γίνεται που να συμμετάσχω σε αυτήν την ξεχωριστή παραγωγή και στην οποίαν θα συμπράξουν επί σκηνής δημοφιλείς καλλιτέχνες σαν σολίστ, χορωδία και ορχήστρα.
Στην συναυλία θα συμμετάσχει ο γνωστός ανά το παγκόσμιο τραγουδιστής Γιώργος Νταλάρας, ο καταξιωμένος κύπριος τραγουδιστής Κώστας Χατζηχριστοδούλου,εγώ,η εξαιρετική χορωδία «ΔΙΑΣΤΑΣΗ» Λεμεσού,δεκαμελής ορχήστρα και θα διευθύνει ο συνθέτης του έργου Μιχάλης Χριστοδουλίδης.
Οι συναυλίες θα γίνουν στο Θέατρο «ΡΙΑΛΤΟ» στην Λεμεσό, την 31η Μαρτίου και την 1η Απριλίου.
Πιστεύω ότι η επιλογή της ημερομηνίας παρουσίασης του έργου δεν είναι τυχαία, γιατί συμπίπτει με την εθνική επέτειο της αρχής του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. το 1955 εναντίον των άγγλων κατακτητών, για ελευθερία και αυτοδιάθεση της Κύπρου. Έτσι δίνεται η ευκαιρία μέσα από μία τέτοια πολιτιστική εκδήλωση, να υπενθυμίσει τον αγώνα του κυπριακού ελληνισμού για αντίσταση στη σκλαβιά που ακόμα ζει και τον αγώνα του μέχρι την τελική απελευθέρωση της πατρίδας του Κύπρου.
Θέλω να τελειώσω με τους προφητικούς στίχους του ποιητή Βασίλη Μιχαηλίδη «Η Ρωμιοσύνη εν φυλή συνότζιαιρη τού κόσμου, κανένας έν ευρέθηκεν γιά να την ηξηλείψη, κανένας, γιατί σιέπει την που τάψη ο Θεός μου. Η Ρωμιοσύνη εν να χαθή, όντας ο κόσμος λείψη!»
Σε ευχαριστώ πολύ Κύρο μου για την υπομονή σου.
Χαρά μου, σ΄ευχαριστώ πολύ!