σ’ αυτή την τόσο κομψή και άριστα συντηρημένη νεοκλασική οικία, η μαύρη κωμωδία του Ισπανού θεατρικού συγγραφέα Νταβίντ Πλανέλ « Παζάρι», βρίσκει την ιδανικότερη θεατρική σκηνή της Αθήνας για να παιχτεί, σε σκηνοθεσία Νίκου Γκεσούλη.
Ο Νταβίντ Πλανέλ εκτός από θεατρικός συγγραφέας, είναι σεναριογράφος και σκηνοθέτης κινηματογράφου, ιδιαίτερης μνείας τυγχάνουν οι ταινίες του μεγάλου μήκους:« Hector» ( Έκτωρ), « La querrilla de la memoria» ( Ο κλεφτοπόλεμος της μνήμης ) και « Siete messas de billar frances» ( Επτά τραπέζια γαλλικού μπιλιάρδου) όπου του απονεμήθηκε το βραβείο: « Αργυρό κοχύλι» για την καλύτερη ταινία, στο Φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν.
Οι περισσότερες δε από τις ταινίες του μικρού μήκους είναι βραβευμένες όπως: «Carisma» ( Χάρισμα), « Subir y bajar» ( Ανέβα- Κατέβα) και φυσικά η ταινία:« Η ντροπή» ταινία μεγάλου μήκους κέρδισε το βραβείο καλύτερης ταινίας και το δεύτερο βραβείο σεναρίου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Μάλαγας το 2009, ενώ παράλληλα ήταν υποψήφιο στα βραβεία Γκόγια για το βραβείο καλύτερου νέου σκηνοθέτη.
Το « Παζάρι» για πρώτη φορά ανέβηκε το 1996στη Μαδρίτη, ενώ η δεύτερη πρεμιέρα του πραγματοποιήθηκε στο « Royal Court» του Λονδίνου το 1997 σ’αυτό το γνωστό χώρο που κατά τη δεκαετία του 60 αποτέλεσε επί της ουσίας τον γενεσιουργό χώρο των οργισμένων συγγραφέων, του σύγχρονου θεάτρου.
Μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ο Νταβίντ Πλανέλ αποφασίζει να ανεβάσει ξανά επί σκηνής το έργο του: « Παζάρι» το 2014 στο Theatro del Barrio της Μαδρίτης αυτή τη φορά σκηνοθετώντας ο ίδιος.
Ο Νταβίντ Πλανέλ εκφράζοντας την άποψή του για την παρουσίαση επί σκηνής του έργου του στην Ελλάδα λέει τα εξής: « Το ανέβασμα του Bazar στην Αθήνα είναι αναμφίβολα για μένα ένα γεγονός φορτισμένο από συμβολισμό. Η Αθήνα, στα μάτια της Ευρώπης, αποτελεί την πρωτοπορία του αγώνα ενάντια στις καθαρά οικονομικές αξίες που παραβιάζουν την ανθρωπιά των πολιτών για να κάνουν ακόμα πλουσιότερη την παγκόσμια ελίτ.
Γι’αυτό εύχομαι κάθε επιτυχία στην παράσταση του Bazar στην Αθήνα, γιατί δεν φαντάζομαι κανένα τόπο στον οποίο θα μπορούσε να γίνει πιο αντιληπτό το παράδοξο ανάμεσα στον καπιταλισμό και την ανθρωπιά, τον αγώνα ανάμεσα στην προσαρμογή στο κοινωνικό περιβάλλον και την προστασία της κοινωνικής ταυτότητας».
Μέσα από τα λόγια του ίδιου του συγγραφέα του Πλανέλ γίνεται απόλυτα αντιληπτή η αναγκαιότητα παρουσίασης του συγκεκριμένου έργου στην Αθήνα και μάλιστα στο συγκεκριμένο χώρο της « Αλεξάνδρειας» ο οποίος βρίσκεται σε μια περιοχή που σφύζει από πρόσφυγες καθώς το έργο θίγει το συγκεκριμένο θέμα με ρηξικέλευθη ματιά.
Το « Παζάρι» σε μια εξαιρετική μετάφραση της Μαρίας Χατζηεμμανουήλ, είναι ένα έργο σύμβολο, τόσο πλούσιο σημειολογικά, που καθιστά το έργο του σκηνοθέτη εν προκειμένω του Νίκου Γκεσούλη εξαιρετικά δύσκολο καθώς οι πτυχές που πρέπει να αναδείξει είναι πάρα πολλές.
Ο σκηνοθέτης Νίκος Γκεσούλης έχοντας στη φαρέτρα του, το καυστικό χιούμορ του Πλανέλ κατορθώνει να δυναμιτίσει τον κοινωνικό προβληματισμό καθώς πρόκειται για μια καθαρά κοινωνική μαύρη κωμωδία.
Όλη η υπόθεση του έργου εκτυλίσσεται σ’ ένα κατάστημα που στην ουσία είναι ένα μεγάλο παζάρι, που πουλά και αγοράζει τα πάντα, πολυσυλλεκτικό, όπως ακριβώς είναι και η κοινωνία μας διαμορφωμένη, με μια πλουραλιστική μορφολογία ανθρώπων, ιδεολογιών, θρησκευτικών πεποιθήσεων.
Μέσα σ’ αυτό το παζάρι ο σκηνοθέτης Νίκος Γκεσούλης, στηλιτεύει με σκωπτική ματιά το μεταναστευτικό πρόβλημα, τον κοινωνικό ρατσισμό που αναπτύσσεται απέναντι στη διαφορετικότητα, τον ομοφυλοφιλικό ρατσισμό.
Η σκηνοθετική του προσέγγιση γίνεται με τέτοια χειρουργική ακρίβεια καθώς προχωρά βαθύτερα το νυστέρι στην υποβόσκουσα σημειολογία του έργου, φωτίζοντας έτσι κι άλλες κοινωνικές δομές, τη μετατόπιση της αληθινής ζωής στην οθόνη ενός laptop όπου εκεί αντικαθίσταται απ’τον ψεύτικο κόσμο του youtybe και του facebook καθώς οι ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις κατακερματίζονται και μετατρέπονται σε επίπλαστες, ανούσιες, δακέθυμες συναναστροφές.
Κατορθώνει να αναδείξει πλήρως την εκμετάλλευση που γίνεται από άνθρωπο σε άνθρωπο προκειμένου να υπάρξει κέρδος, οικονομικό όφελος, με μια ευτελή ηθική που στο λάβαρο του χρήματος δικαιολογεί και επιτάσσει τα πάντα, χωρίς ενδοιασμούς, συστολή και η ανθρώπινη υπόσταση χάνει την αξία της, κατακρεουργείται το ιδανικό του Ανθρώπου στο βωμό του χρήματος.
Έτσι ο σκηνοθέτης Νίκος Γκεσούλης διαμόρφωσε μια άρτια μορφολογικά παράσταση, της οποίας οι δομές εξελίσσονται μέσα στο καθ’όλα εναρμονισμένο σκηνικό με το ύφος του έργου, της Λέας Κούση, η οποία έδωσε με ακρίβεια την υπόσταση του χώρου, τόσο μέσα από τα σκηνικά, όσο και από τα κοστούμια, στο οποίο εκτυλίσσεται όλη η δράση.
Στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Χασάν, δηλαδή του ιδιοκτήτη του μαγαζιού, του παζαριού, βρίσκεται ο ηθοποιός Βασίλης Βλάχος, ο οποίος με μια αριστοτεχνική ερμηνεία κινείται συνεχώς επί ξηρού ακμής, ανάμεσα στο λογικό και το άλογο, ανάμεσα στο συναισθηματικό και στο αποστασιοποιημένο, στην αλήθεια και στο ψέμα, στην αυθεντικότητα και την απομίμηση, ανάμεσα στη δαψίλεια και την πενιχρότητα, ανάμεσα στην ταλαπείρια κατάσταση και στην ελπιδοφόρα.
Όλη του η ερμηνεία είναι ένας διαρκής κλαυσίγελος εξαιρετικά δύσκολος στην προσπάθειά του να φωτίσει όλες τις πτυχές του ρόλου του, ενός ανθρώπου ταλαιπωρημένου, κατατρεγμένου, που οι δυσκολίες της ζωής του τον σκλήρυναν και τον μετέτρεψαν σ’ένα στυγνό άνθρωπο που έχει για Θεό του το χρήμα, κινητήριος δύναμη και μοχλός επιβίωσης, μα συνάμα μια ερμηνεία καθηλωτική από την αρχή ως το τέλος, μ’ένα φινάλε ανατρεπτικό, ζωογόνο, ελπιδοφόρο, καθώς ο αληθινός Χασάν ο συναισθηματικός, τρυφερός, ο ανθρώπινος δεν χάθηκε εξ’ολοκλήρου συνεχίζει να υπάρχει, να μάχεται, να ονειρεύεται, να ελπίζει, να ζεί.
Τον ανηψιό του Χασάν τον Ρασίντ υποδύεται ο Αντώνης Γουγής αναδεικνύοντας με επιτυχία το ρόλο του, καθώς πρόκειται για έναν νεαρό που παραμένει τίμιος, καθαρός, ειλικρινής και ονειροπόλος, οι δυσκολίες της ζωής δεν τον αλλοίωσαν, τον στίλβωσαν, αλλά δεν τον εκμηδένισαν ως άνθρωπο, απλά τον έκαναν πιο δειλό, πιο φοβισμένο, πιο μοναχικό και εσωστρεφή κι ο Αντώνης Γουγής κατόρθωσε επί σκηνής να βγάλει αυτό το προφίλ.
Στο ρόλο του φίλου πάνω στην πλάτη του οποίου στήνεται όλο το παιγχνίδι, με σκοπό το κέρδος είναι ο ηθοποιός Σάκης Σιούτης.
Ο Σάκης Σιούτης λοιπόν κατά τα δρώμενα του έργου, έκανε ποδήλατο, έπεσε κι έσπασε το χέρι του κι όλο αυτό εντελώς συμπτωματικά αλλά μ’ένα κωμικό τρόπο.
Εντελώς τυχαία το κατέγραψε ο Χασάν με την κάμερα και το έστειλε στο youtybe τους άρεσε και τον πληρώνουν αρκετά λεφτά αν το ξαναστείλει με πιο καθαρά πλάνα αυτή τη φορά. Οι προσπάθειες πολλές ώσπου να είναι επιτυχημένο το αποτέλεσμα, εν τω μεταξύ κάθε φορά όλο και κάποια σωματική απώλεια υπάρχει.
Παρότι με μια πρώτη ματιά ο ρόλος αυτός φαντάζει αβανταδόρικος επειδή ίσως είναι και ο πιο κωμικός, όμως επί της ουσίας είναι και ο δυσκολότερος καθώς οι γραμμές ανάμεσα στο κωμικό που κινείται και στο Kitsch είναι τόσο λεπτές, βρίσκεται στο μεταίχμιο της συμβολικής θεατρικής τέχνης και της επιτηδευμένης, στερούμενης βαθειάς σκέψης και αισθητικής.
Όμως ο Σάκης Σιούτης ισορροπεί με απόλυτη αρμονία αυτές τις λεπτές συνιστώσες γραμμές, δημιουργώντας ένα ολοκληρωμένο αποτέλεσμα ερμηνευτικά κρατώντας το θεατή σε εγρήγορση ξεδιπλώνοντας όλες τις εκφάνσεις του χαρακτήρα που υποδύεται.
Το αισθητικό αποτέλεσμα της παράστασης ολοκληρώνουν οι φωτισμοί του Δημήτρη Τσιούμα, όπου σε συνδυασμό με τη φολκλορική μουσική του Γιάννη Ψειμάδα λειτουργούν επικουρικά επί σκηνής, άλλες φορές ενισχύοντας τη δυναμική της πλοκής κι άλλες φορές αποφορτίζοντάς τη, ως μία μορφή κάθαρσης του θεατή.
Τo youtybe αντιπροσωπεύει το σύστημα, που απομυζά και κατατρώγει τις σάρκες των ανθρώπων καθημερινά, που δεν θέλει ανθρώπους με άποψη, με ηθική, με ελεύθερη βούληση, αλλά φερέφωνα της εξουσίας, υποχείρια στις άνομες ορέξεις τους.
Ο καλύτερος τρόπος για να πεί κανείς τις πιο μεγάλες αλήθειες είναι το χιούμορ κι αυτή η παράσταση είναι αληθινά γροθιά στο στομάχι, ένα βαθειά πολιτικό έργο για σκεπτόμενους ανθρώπους που προβληματίζονται που ζούν καθημερινά σ’αυτό το « Παζάρι», που βιώνουν στη σάρκα και στην ψυχή τους τις ευτελείς αγοραπωλησίες του « Παζαριού», αλλά που όμως ποτέ δεν ενέδωσαν, ποτέ δεν υπέκυψαν, ποτέ δεν γονάτισαν, γιατί το δικό τους «Παζάρι» δεν έχει τέρατα, δεν έχει δράκους, έχει μονάχα πολύχρωμα όνειρα.
Καλή απόλαυση!
Μαριλιάνα Ρηγοπούλου
Σοπράνο-Εκπαιδευτικός-Κριτικός Θεάτρου
Πολυχώρος Τέχνης: « Αλεξάνδρεια»
«Παζάρι» του Νταβίντ Πλανέλ
Διάρκεια: 70΄
Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Κυριακή: 19:00μ.μ., Δευτέρα: 20:30μ.μ., Τρίτη: 21:00μ.μ.
Πλατεία Αμερικής . Σπάρτης 14
Τηλέφωνο: 2108673655
