το ανέλαβε μαζί με τον Κωνσταντίνο Κουταρέλλη. Έτσι, ιδρύθηκε η εταιρία ¨Νανόπουλος-Κουταρέλλης¨, η οποία συνέχισε την πορεία της ως το 1890, οπότε οι δύο συνέταιροι αποφάσισαν να συνεχίσουν μόνοι τους. Τη συνέχιση των εργασιών του πρώτου συνεταιρικού καταστήματος ανέλαβε ο Νικ. Νανόπουλος, που συμπεριέλαβε και τoν κατά δύο χρόνια μικρότερο αδελφό του Πέτρο, ιδρύοντας την εταιρία ¨Αδελφοί Γ. Νανοπούλου¨. Στο κατάστημα πωλούνταν βιβλία, διάφορα υλικά γραφείου, καπνά, τσιγάρα, κ.ά. Το 1906 ο Πέτρος πέθανε στη Βιέννη, ενώ ο Νίκος συνέχισε τις εργασίες του καταστήματος υπό την επωνυμία ¨Νικόλαος Νανόπουλος¨ έως το θάνατο του στο Βερολίνο στα μέσα Ιουνίου του 1927. Ο Νικ. Νανόπουλος ήταν παντρεμένος με την Όλγα Νανοπούλου, με την οποία είχε αποκτήσει έξι παιδιά : Την Καίτη, την Αλίκη, τον Κωνσταντίνο, την Αντιγόνη, την Ισμήνη και την Έλλη.
Χαρακτηριζόμενος από ιδιαίτερο πνεύμα φιλανθρωπίας και πατριωτισμού, στα 1909 με δαπάνες ύψους 80.000 φράγκων ανέγειρε σπουδαία Σχολή στην Τσαγκαράδα Πηλίου στη συνοικία της Αγίας Παρασκευής, κατασκεύασε το υδραγωγείο των Αγίων Ταξιαρχών, ενώ στα εγκαίνια της εν λόγω ¨Νανοπουλείου Σχολής¨ το 1923 έδωσε και 1.000 λίρες για την κατασκευή του δρόμου Μηλιές - Τσαγκαράδα. Επίσης, πρόσφερε 2.000 φράγκα προς ανέγερση πτωχοκομείου.
Για την εξυπηρέτηση της Θεσσαλίας ίδρυσε το 1905 με τον Νικ. Στακό την ατμοπλοϊκή εταιρία ¨Πήλιον¨, με τα ιδιόκτητα ατμόπλοια ¨Βασίλισσα Όλγα¨ και ¨Στέφανος Στρέιτ¨ να εξυπηρετούν τη γραμμή Αλεξάνδρεια - Πειραιάς - Βόλος, ως το 1909 οπότε και διαλύθηκε η εταιρία.
Διετέλεσε σύμβουλος της Ελληνικής Κοινότητας Αλεξανδρείας και έφορος της εκκλησίας του Ευαγγελισμού, ενώ η Ελληνική Κυβέρνηση αναγνωρίζοντας την προς την πατρίδα προσφορά του, του είχε απονείμει τον αργυρό σταυρό των ιπποτών του Τάγματος Γεωργίου Α΄.
H Νανοπούλειος Σχολή λειτούργησε αρχικά ως Οικονομικό Γυμνάσιο για να καλύψει την πρωτοβάθμια εκπαίδευση όλων ανεξαρτήτως των αγοριών και των κοριτσιών. Το πετρόχτιστο κτίριο της αποτελεί αντιπροσωπευτικό δείγμα της νεοκλασικής αρχιτεκτονικής, όπως αυτή διαμορφώθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα στο Πήλιο. Λιθόκτιστο με όψεις από εμφανή λιθοδομή, μ΄ ένα κεντρικό διώροφο κτίριο, δύο ισόγειες πλαϊνές προεκτάσεις και με ξύλινη στέγη που καλύπτεται από σχιστολιθικές πλάκες της περιοχής. Είναι ένα από τα πιο εμβληματικά και επιβλητικά κτίρια της Τσαγκαράδας και της ευρύτερης περιοχής του Πηλίου, σε σημείο που να οδηγήσει την UNESCO στο χαρακτηρισμό του ως Έργο Τέχνης το 1985. Έως το 1988 αποτέλεσε το χώρο στέγασης των Λυκείου, Γυμνασίου και Δημοτικού Τσαγκαράδας, ενώ σήμερα στεγάζει το Δημοτικό Σχολείο Τσαγκαράδας, Μουρεσίου και Ξουριχτίου.
Για την ιστορία αναδημοσιεύουμε άρθρο περί των εγκαινίων της ¨Νανοπουλείου Σχολής¨ που είδε το φως στον αλεξανδρινό ¨Ταχυδρόμο¨ στις 25/9/1923:
¨Εις την μαγευτικήν κωμόπολιν του ανατολικού Πηλίου, την Τσαγκαράδαν, ετελέσθησαν προ ημερών, εν πάση επισημότητι, τα εγκαίνια της Νανοπουλείου Σχολής, μεγαλοπρεπούς ιδρύματος, αποτελούντος έκλαμπρον μνημείον της φιλοπατρίας των παρ΄ ημίν εγκρίτων ομογενών αδελφών Νανοπούλων, οίτινες κατέλαβον έξοχον θέσιν μεταξύ των ευεργετών της ιδιαιτέρας αυτών πατρίδος, δια της ιδρύσεως της φερωνύμου ταύτης Σχολής.
Αλλ΄ η ωραία κωμόπολις, ήτις ηδύνατο να απολαύση όλων των αγαθών του πολιτισμού, να καταστή προσφιλές θερινόν ενδιαίτημα και να ευημερήση, στερείται συγκοινωνίας, ήτο δε λυπηρόν όσον και ανεξήγητον ότι κωμόπολις ήτις υπήρξεν πατρίς των Αχιλλοπούλων, του Φοινικοπούλου, του Καρτάλη, του Στυλιαρά, συνδεσάντων πάντων το όνομα των προς την γεννέτειραν δια της ιδρύσεως σχολείων, μένει μέχρι σήμερον αποκεκλεισμένη διότι στερείται αμαξιτής οδού συνδεούσης αυτήν προς τας Μηλεάς.
Η σπουδαιοτάτη αύτη έλλειψις, ήτις κατεδίκαζεν εις απομόνωσιν την ωραίαν κωμόπολιν του Πηλίου, δύναται να θεωρηθή από τούδε ως θεραπευθείσα, χάρις εις την γενναιοδωρίαν των Τσαγκαραδιωτών, μεταξύ των οποίων πρωτεύουσαν θέσιν κατέχει και ο εκ των ιδρυτών της Σχολής και ευτυχήσας να παραστή κατά τα εγκαίνια αυτής κ. Νικόλαος Νανόπουλος.
Εκ της ¨Λαϊκής Φωνής¨ του Βόλου, ην ελάβομεν χθες και ήτις περιγράφει εν εκτάσει την τελετήν των εγκαινίων της Νανοπουλείου Σχολής, πληροφορούμεθα ότι μετά το πέρας της τελετής ο κ. Ν. Νανόπουλος παρέθηκε γεύμα εις μίαν των αιθουσών της Σχολής, εις ο παρακάθησαν εκτός του Νομάρχου, του Προέδρου της Κοινότητος, του αστυνόμου και εκατόν πεντήκοντα περίπου μέλη της κοινωνίας της Τσαγκαράδας.
Κατά τα επιδόρπια, ο Πρόεδρος της Κοινότητος προπιών υπέρ της ευτυχίας του ευεργέτου, διετύπωσε την ευχήν όπως η ευτυχής παρουσία του κ. Νομάρχου γίνη αφορμή να λάβη σάρκα και οστά το αιώνιον όνειρον των Τσαγκαραδιωτών, το όνειρον της συγκοινωνίας.
Ο κ. Νομάρχης εγερθείς και συγχαρείς δι΄ ωραίας προπόσεως τον ευεργέτην, ανέπτυξε δι΄ ολίγων τα αγαθά της συγκοινωνίας και ηυχήθη όπως εκτός των μέχρι τούδε ευεργετών της Τσαγκαράδας, αναφανώσι και έτεροι τοιούτοι, οι οποίοι θα συνετελέσωσιν εις την κατασκευήν αμαξιτής οδού.
Η πρόποσις προξενεί συγκίνησιν – γράφει η ¨Λαϊκή Φωνή¨ – ηλεκτρίζει τας ευγενείς ψυχάς των πλουσίων και μετ΄ ο λίγα δευτερόλεπτα εγείρεται ο γνωστός δια την φιλοπατρίαν και την φιλανθρωπίαν του κ. Νικόλαος Στακός, ευεργέτης της Τσαγκαράδας και δηλοί ότι προσφέρει χιλίας λίρας Αγγλίας ως πρώτην εισφοράν δια την κατασκευήν της αμαξιτής οδού Τσαγκαράδας-Μηλεών.
Την προσφοράν καλύπτει θύελλα χειροκροτημάτων και συγχαρητηρίων. Εις τα μάτια πολλών αναφαίνονται δάκρυα και εις όλων τα πρόσωπα αντανακλά η συγκίνησις. Η Τσαγκαράδα, η δευτέρα Ελβετία, σώζεται. Αι στιγμαί έχουν κάτι το μεγάλον και ανατριχιαστικόν. Όλοι ατενίζουν τον κ. Στακόν, δόντα πρώτον το παράδειγμα. Όλων αι καρδίαι κτυπούν…
Δεν προφθάνει να καθήση ο κ. Στακός και ετέρα αλτρουϊστική φυσιογνωμία, της οποία οι ψαλμοί του αγιασμού της εγκαινιασθείσης προ ώρας μόλις δωρεάς του δεν εισβέσθησαν εισέτι εκ της ακοής των παρευρεθέντων, ο ευεργέτης της ημέρας κ. Ν. Νανόπουλος, ακούραστος εις ευεργεσίας, εγείρεται και δηλοί ότι προσφέρει και αυτός ετέρας χιλίας λίρας Αγγλίας προς τον αυτόν σκοπόν.
Η συγκίνησις κορυφούται. Αι ζητωκραυγαί επιτείνονται. Το αίσθημα κυβερνά τον νουν πάντων. Επακολουθεί άλλη προσφορά νέας φυσιογνωμίας κατερχομένης το πρώτον εις τον ευγενή στίβον της φιλοπατρίας και αλτουρϊσμού, αποδεικνυούσης ότι οι Τσαγκαραδιώται πλουτίζοντες εν τη ξένη δεν λησμονώσι την αγαπητήν των Τσαγκαράδα : Η προσφορά του κ. Ιωάννου Παππά εκ λιρών Αγγλίας χιλίων. Η συγκίνησις πλέον εις το ζενίθ. Ότι γίνεται απερίγραπτον απολύτως.
Αι προσφοραί εξακολουθούν αλλεπάλληλοι και η μολυβδίς του Νομάρχου δεν προφθάνει να αναγράφη τα προσφερόμενα ποσά, άτινα είναι:
Ανδρ. Θωμόπουλος λ. αγγλ. 500, Δημήτριος Δροσόπουλος 300, Κων. Σφέτσιος 200, Απ. Λεων. Καρμίρης 100, Ιω. Πανταζόπουλος 100, Κυρία Κερασία Ι. Παππά 100, Κα Μαγδαλινή Ι. Μελαχροινού 60, Κα Πέπη Ν. Βασιλοπούλου 50, Κα Σοφία Αναστ. Γκλαβάνη 50, Κα Ευτέρπη Ι. Ευαγγέλου 50, Κα Μαρίκα Δ. Δροσοπούλου 50.
Ήτοι τα προσφερθέντα ποσά ανέρχονται εν όλω εις 4.560 λιρών Αγγλίας.
Εις διάστημα ενός τετάρτου όλον το μέγα ποσόν τούτο, το ήμισυ του απαιτουμένου, και άνευ της συμμετοχής των εν τη ξένη πατριωτών, οι οποίοι είμεθα υπερβέβαιοι ότι δεν θα υστερήσωσι και ούτοι εις το ευγενές παράδειγμα των πρώτων, προσεφέρθη.
Τιμή και ευγνωμοσύνη εις τους ευεργέτας, επιλέγει η ¨Λαϊκή Φωνή¨, επαναλαμβάνοντες δε την αναφώνησιν της καλής συναδέλφου επειχόμεθα όπως και οι λοιποί εν Αιγύπτω Πηλιορείται υποβοηθήσωσι την ταχείαν αποπεράτωσιν του κοινωφελούς έργου, δια του οποίου το Πήλιον θα καταστή πραγματική και ανωτέρα εν πολλοίς Ελβετία της Ελλάδος.
Αρκεί να σημειωθή ότι η Πορταριά απεκόμισεν εφέτος υπέρ τα πέντε εκατομμύρια εκ της διαθερίσεως των ξένων δια να εννοήση έκαστος οποίος πλούτος θα εισρεύση εις τας μαγευτικάς κωμοπόλεις του Πηλίου, όταν συνδεθώσιν αύται δι΄ οδών και άλλων μέσων συγκοινωνίας¨.
Ήταν τόσοι οι Πηλιορείτες που μετανάστευσαν στην Αίγυπτο, πρόκοψαν και ευεργέτησαν με κάθε τρόπο την πατρίδα τους, που δεν θα ήταν υπερβολή αν το Βουνό των Κενταύρων, μετονομαζόταν σε Βουνό των Αιγυπτιωτών. Από τα ονόματα των ευεργετών που αναφέρονται στο ανωτέρω δημοσίευμα, Αιγυπτιώτες ήταν : Ο Φοινικόπουλος που το 1907 έδωσε 4.000 φράγκα στο Δήμο Βόλου υπέρ των αναγκών του Νοσοκομείου της πόλης, ο Ευάγγελος Αχιλλόπουλος που δώρισε μεγάλο ποσό ώστε να ιδρυθεί Εμπορική Σχολή στην Τσαγκαράδα και με κληροδότημα του μερίμνησε για τη μετά το θάνατο του λειτουργία της, ο Σοφοκλής Αχιλλόπουλος που με κληροδότημα του κτίστηκε εκκλησάκι στην Τσαγκαράδα, ενώ με τη διαθήκη του άφησε 25.000 λίρες για τη λειτουργία της Αχιλλοπουλείου Σχολής του χωριού, 15.000 λίρες για να δημιουργηθεί Παρθεναγωγείο και 1.000 λίρες στην ενορία της Αγίας Παρασκευής για αρδευτικούς σκοπούς, ο Νικόλαος Στακός που ανέγειρε στην Τσαγκαράδα το ναό της Αγίας Παρασκευής, ενώ το 1928 κληροδότησε στην Κοινότητα 22.000 λίρες υπέρ της ίδρυσης κοινωφελών και φιλανθρωπικών ιδρυμάτων, ποσό που και με τη συμβολή του Ε.Ο.Τ. έδωσε στην Τσαγκαράδα το λαμπρό τουριστικό της ξενοδοχείο και ο Ιωάννης Καρτάλης που το 1878 με την έκρηξη της Θεσσαλικής Επανάστασης πήγε στο Βόλο, σχημάτισε με τον αδελφό του Αριστείδη σώμα 100 ανδρών και πήρε με θάρρος μέρος στις μάχες Μακρυνίτσας και Σαρακηνού, ενώ το 1897 ηγήθηκε αντάρτικου σώματος, επανήρθε στο Βόλο και ενίσχυσε τους μαχόμενους στο Βελεστίνο. Στο Βόλο, η ανεγερθείσα Εμπορική Σχολή που σήμερα στεγάζει το 2ο Εσπερινό ΤΕΕ Βόλου, προέρχεται από κληροδότημα του. Εξελέγη κατ΄ επανάληψη βουλευτής και το 1905 Δήμαρχος Παγασών. Οι Καρταλέοι έκτισαν και τη Δημοτική Σχολή των Αγίων Ταξιαρχών στην Τσαγκαράδα.
Πηγές: Απ. Κωνσταντινίδης ¨Οι Πηλιωρείται εν Αιγύπτω¨, Αλεξάνδρεια 1936, σ.σ. 59-60 – Κ. Λιάπης ¨Σελίδες απ΄ την ιστορία του Ανατολικού Πηλίου¨, Αθήνα 1969 – Ν. Νικηταρίδης ¨Η Αίγυπτος, η Ελλάδα και η Αιγυπτιώτικη Προσφορά¨, Αθήνα 2007 – www.tsagarada.gr (12/2/2017) – ¨Ταχυδρόμος¨, Αλεξάνδρεια 25/9/1923, 22/7/1927
[Στις φώτο ¨Νανοπούλειος Σχολή¨ Τσαγκαράδας – Η προτομή του Νικολάου Νανόπουλου στη γενέτειρα του]
Νίκος Νικηταρίδης
Μελετητής - Συγγραφέας - Αρθρογράφος - Ποιητής
πηγή: hephaestuswien.com
