«Δεν μπορούμε να σας δώσουμε πληροφορίες. Αλλά σας παρακαλώ, συνεχίστε αυτό που κάνετε. Γίνεται χαμός στα δικαστήρια, μόνο με αυτά ασχολούμαστε, κάτι πρέπει να γίνει». Αυτή ήταν η απάντηση που λάβαμε από την Εισαγγελία Ανηλίκων, σε επικοινωνία μας για το ρεπορτάζ για ένα φαινόμενο κοινωνικής παθογένειας -μπορεί να χαρακτηριστεί με ασφάλεια έτσι- το οποίο ταλανίζει εκατοντάδες οικογένειες σε όλη τη χώρα, και προκαλεί τεράστια, και πολλές φορές ανεπανόρθωτα, ψυχικά τραύματα, σε χιλιάδες δυστυχώς παιδιά.
Η Γονική Αποξένωση συμβαίνει, η δυστυχία σε ενηλίκους και ανηλίκους διασπείρεται σχεδόν ανεμπόδιστα, και τα πινάκια των δικαστηρίων γεμίζουν με θλιβερές ιστορίες διαλυμένων οικογενειών και διαλυμένων παιδικών ψυχών, καθώς αυτοί που την πληρώνουν περισσότερο είναι πάντα οι πιο αθώοι.
Η σημερινή ημέρα, 25 Απριλίου, έχει καθιερωθεί ως Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τη Γονική Αποξένωση, ωστόσο ακόμα λίγοι γνωρίζουν τι ακριβώς σημαίνει αυτό, ενώ στη χώρα μας αναγνωρίζεται μεν ως σύνδρομο, όχι όμως ως νομικός όρος, που θα μπορούσε να επιφέρει και πιο αποτελεσματική αντιμετώπιση στις δικαστικές αίθουσες, με γνώμονα πάντα την προστασία των αθώων.
Το Newsbomb.gr είχε φέρει στο φως μια αποκαλυπτική πτυχή αυτού του ζητήματος, με την ανάδειξη της σκανδαλώδους υπόθεσης με την ψυχολόγο της ΕΛ.ΑΣ., η οποία έπειτα από τα ρεπορτάζ μας, δικάζεται για σοβαρά αδικήματα. Σύζυγοι που ήθελαν να «εξοντώσουν» με ανήθικο και συκοφαντικό τρόπο τον ή την πρώην τους, «παρήγγειλλαν» ψυχολογικές γνωματεύσεις από την εν λόγω ψυχολόγο, στις οποίες αναγραφόταν μεταξύ άλλων ψευδώς ότι ο/η σύζυγος κακοποιούσε σεξουαλικά το παιδί τους, έτσι ώστε να κερδίσουν οι επιτήδειοι την οριστική επιμέλεια, άσχετο ποιες θα ήταν οι συνέπειες μετά για το παιδί αλλά και για τον άδικα συκοφαντημένο σύζυγο. Μια μέθοδος ήταν ακόμη και η εμφύτευση ψευδών αναμνήσεων στις παιδικές αγνές ψυχές, έτσι ώστε να επέλθει το απόλυτο μίσος για τον «άλλον» γονέα και, τελικά, η αποξένωση… Και η συγκεκριμένη δεν είναι φυσικά η μόνη περίπτωση, καθώς αντίστοιχα κυκλώματα φαίνεται ότι λειτουργούν και σε πολλές ακόμα περιπτώσεις.
Αυτή τη φορά ανοίγουμε τον «φάκελο» για τη Γονική Αποξένωση, συζητώντας με έγκυρους νομικούς, ψυχιάτρους και ψυχολόγους, αλλά και με θύματα αυτής της νοσηρής κατάστασης, που βιώνουν έναν πραγματικό Γολγοθά, κάποιοι από αυτούς χάνοντας οριστικά ό,τι πολυτιμότερο είχαν – το παιδί τους. Και αυτά τον γονιό τους.
Η γονική αποξένωση είναι αναγνωρισμένη διεθνώς, αν και στη χώρα μας όχι με τη νομική της διάσταση, παρά ως σύνδρομο, και αφορά στις αποξενωτικές τακτικές ενός γονέα και ψυχολογική χειραγώγηση του παιδιού (λ.χ. συκοφαντίες για σεξουαλική κακοποίηση και υποβολή ψευδών αναμνήσεων), με σκοπό να το απομακρύνει από τον άλλον γονέα. Για να αναγνωριστεί μια κατάσταση ως τέτοια θα πρέπει να ισχύουν συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις, και πρόκειται για περιπτώσεις κατά τις οποίες έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο ενδοοικογενειακής βίας από τον γονέα που κατηγορείται.
Στην Ελλάδα υπολογίζονται σε 50.000 οι γονείς και σε 70.000 τα παιδιά με γονική αποξένωση, δηλαδή το 4% του γενικού πληθυσμού. Η τάση των αποξενωμένων πατέρων και μητέρων βρίσκεται σε αναλογία 75% προς 25%, με αυξητική τάση για τις αποξενωμένες μητέρες. Η ελληνική νομολογία δε, παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα σε σχέση με τη διεθνή, ενώ όπως αναφέρουν τα θύματα και καταδεικνύουν και οι πάμπολλες περιπτώσεις, ο γονέας που κάνει αγώνα για να κερδίσει το παιδί του δεν προστατεύεται επαρκώς. Σε πολλές μάλιστα περιπτώσεις, «και να δικαιωθείς, η γονική αποξένωση έχει επέλθει», όπως μας λένε χαρακτηριστικά.
Μεταξύ των συνεπειών δε, που επιφέρει στα παιδιά, περιλαμβάνεται η χρήση ουσιών, το άγχος, το μετατραυματικό στρες, ακόμα και ο αυτοκτονικός ιδεασμός.
Οι γονείς-θύματα αυτής της κατάστασης πρέπει να γνωρίζουν, οι δικαστές κι οι εισαγγελείς μας επίσης, και φυσικά τα παιδιά, πριν να είναι πολύ αργά για αυτά και η ζημιά να γίνει ανεπανόρθωτη.
Οι ειδικοί που μας μίλησαν τοποθετούνται ως εξής...
Σωτήρης Σκουλούδης
