Υφαίνει τις γεμάτες λυρισμό και εικόνες ποιητικές του αναλύσεις επάνω σε μνήμες που απλόχερα μοιράστηκαν μαζί του αγαπημένα του πρόσωπα, μεγενθύνοντας όμως το παιχνίδι, θέτοντας πολιτικές προεκτάσεις σε αυτά που κρύβονται πίσω από τις λέξεις και τις συναισθηματικές ομοιοκαταληξίες.

Τα ποιήματα του φαίνεται να ακολουθούν έναν παραδοσιακό ρυθμό, που καθόλου παραδοσιακός δεν είναι, γιατί μέσα από το περιτύλιγμα προσπαθεί να αντιμετωπίσει τις αιτίες του πολέμου, σαν Έλληνας αλλά και σαν Άνθρωπος, να θέσει τα όρια της δικής του συνείδησης απέναντι στις σφαγές που επανειλημμένα συμβαίνουν γιατί έμεινε ορφανός ο κόσμος από μνήμη. Και δεν είναι η Εθνική Μνήμη αυτή, όχι, είναι η μνήμη της απαλλοτροίωσης της συνείδησης του ανθρώπου.

Προσπαθεί να μεταφράσει τους ήχους, τις παρουσίες, τις σκιές, το Θεό που μεταμορφώνεται πότε σε χαρά και πότε σε πόνο, πότε σε ζωή και πότε σε θάνατο, για να βάλει το ανθρώπινο μυαλό σε σκέψη.

Ξεκινώντας από την Ελένη, το σύμβολο των πολέμων, της κυριαρχίας, της άσκησης εξουσίας, της επιθετικότητας, της βίας, του μισογυνισμού, του μισανθρωπισμού, του ξεριζωμού, της προσφυγιάς, της καλής και της κακής μοίρας που φτιάχνουμε μόνοι μας. Για μια Ελένη λοιπόν, γίνονται όλα, για μια Για μια Ελένη απογυμνωμένη, όπως τα αγάλματα, που η ομορφιά τους είναι το παρελθόν τους, οι ρίζες τους, οι λαοί που εκπροσωπούν.

Ένας τόπος, μια αγκαλιά, μια οικογένεια, πολλές ευτυχίες ήταν η Ελένη, γέλια, φωνές και μόχθος ανθρώπινος που έσκαβε το χώμα να μπει μέσα και να του δώσει ζωή.

Πως η Ελένη θα γίνει κλάμα, δυστυχία, ξεριζωμός των δένδρων πριν βγάλουν καρπούς; Πως θα γίνει πατρίδα που σκορπίζει τα παιδιά της; Πως θα γίνει φονιάς των Θεών που κάποτε ευλογούσανε παρέα; Κανείς δεν ξέρει ή κάνει πως δεν ξερει…

Ποιος θάνατος θα της κρατήσει το χέρι, στον ορίζοντα που κάποτε έβλεπε για πατρίδα και ποια λησμονιά θα γεννηθεί στη γλώσσα του μυαλού της, για να εξηγήσει τα ανεξήγητα;

Η Σμύρνη κι ο Πόντος χωράνε όλους αυτούς που γεννιούνται Έλληνες και πεθαίνουν Τούρκοι και όλους αυτούς που γεννιούνται Τούρκοι και πεθαίνουν Έλληνες. Γιατί δεν έχει καμμιά σημασία η εθνικότητα που σου δίνει η ιστορία. Σημασία έχει μόνο, να γεννιέσαι και να πεθαίνεις ΑΝΘΡΩΠΟΣ. Κι η Σμύρνη κι Πόντος αυτό ήταν και αυτό είναι: Άνθρωποι.

Αυτό μελετά κι ο Δημήτρης Φιλελές μέσα από τον πολυεστιακό ποιητικό του φακό, το αίνιγμα που δεν είναι αίνιγμα, τον πόνο που δεν είναι πόνος, αλλά η προέκταση της εγκληματικής φύσης του ανθρώπου που χρησιμοποιεί την εθνοκεντρική του εμφάνιση για να ασκεί εξουσία επάνω στους άλλους και όχι για να μοιραστεί τα ήθη και έθιμα του. Για αυτό ανακρίνει το ιστορικό παρελθόν κι επανεξετάζει τις εκδοχές της έννοιας «Πατρίδα».
Για να καταλήξει στο συμπέρασμα ότι πατρίδα είναι η αναζήτηση των κοινών κανόνων που διέπουν τον αγώνα όλων των λαών να συνυπάρχουν αρμονικά. Σε αυτό ακριβώς το σημείο, είναι που η πένα του ποιητή δικαιώνεται. Γιατί στοχεύει όχι απλά να συλλάβει το συλλογικό ασυνείδητο του λαού του, μέσω του ποιητικού του έργου, αλλά να το μετουσιώσει σε ειρηνιστική αρμονία και ομοψυχία.

Η ιδεολογική συνομιλία του ποιητή με το ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό γιγνεσθαι της τότε εποχής δεν στοχεύει στην αναβίωση των γεγονότων και του πόνου, ούτε στην καλλιέργεια της εθνικής μνήμης, αλλά στην απομυθοποίηση των «χαμένων πατρίδων» και στην μετάλλαξη τους στη διάρκεια του χρόνου, σε αλησμόνητους ανθρώπους.

Είναι η ανησυχία του ποιητή που έχει πιάσει από το χέρι το παρελθόν να το φέρει στο παρόν, γιατί έχουμε ανάγκη να μιλήσουμε στο πολιτικό παρόν για αλησμόνητους ανθρώπους, που η θυσία τους αφορά πανανθρώπινες αξίες, πανανθρώπινα ιδανικά, που η θυσία τους αφορά την ειρήνη που πρέπει να κατοικεί σε όλα τα μήκη και πλάτη της γης και όχι πίσω από φωτιές ή πίσω από φράχτες που χωρίζουν τον άνθρωπο από τον άνθρωπο.

Παναγιώτα Μπλέτα 

Συγγραφέας/Διανοήτρια

Email: Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.