ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ :
giweather joomla module
Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024 - 3:03:34μ.μ.
12
Φεβρουαρίου

ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΙΕΡΑΡΧΕΣ της Κατερίνας Ραμανδάνη-Σαντραβέλα

Κατηγορία Πεζογραφία

ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ο ΜΕΓΑΣ, ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο ΘΕΟΛΟΓΟΣ ΚΑΙ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ

«Δεύτε της ουρανίου Τριάδος οι λατρευταί,
Την επίγειον τριάδα, των θείων Ιεραρχών ευφημήσωμεν*
Τον Γρηγόριον, της θεολογίας τον επώνυμον*
Τον Βασίλειον, της βασιλείας τον φερώνυμον*
Και Ιωάννην, τον όντως χαριτώνυμον…»

 

Πιστοί στην πρόσκληση του υμνωδού σιγοψιθυρίζουμε:


«Βασιλείς και Άρχοντες… τους Ιεράρχας κροτείτωσαν εν ύμνεις,… ποταμούς… αειζώους του Πνεύματος,…
Ποιμένες και Διδάσκαλοι, τους της σεπτής Τριάδος, τρισσούς ιερομύστας*


Οι φιλόσοφοι τους σοφούς,
οι ιερείς τους ποιμένας,
οι αμαρτωλοί τους προστάτας,
οι πένητες τους πλουτιστάς,
οι εν θλίψεσιν τους παραμυθούντας…»

 

«Χαίροις ιεραρχών η Τριάς,
της εκκλησίας τα μεγάλα προπύργια…»

 

ACARAMANDANIΜέγας Βασίλειος, «σκεύος της εκλογής» της Θείας Χάριτος, δημιουργείται από την μητέρα του Εμέλεια και την αδελφή του Μακρίνα, που ήταν «του βίου διδάσκαλος, η μετά την μητέρα μήτηρ», η φιλόπονη μέλισσα που πέταξε σ΄ όλα τα άνθη της αρχαίας Ελληνικής σοφίας και την ανέδειξε το καταλληλότερο δοχείο για το «ύδωρ το ζων το αλλόμενον».
Φλογερός ησυχαστής προσευχόταν, έγραφε μοναστικούς κανόνες, για να κατακοσμήσει «τα των ανθρώπων ήθη» και αποτέλεσε τον απερίτρεπτο στύλο της εκκλησίας του Χριστού αφού ανάγκασε τον Μόδεστο να ομολογήσει στον αυτοκράτορα Ουάλη: «Ηττήμεθα βασιλεύ, του τήσδε προβεβλημένου της εκκλησίας. Κρείττων απειλών ο ανήρ, λόγω στερρότερος, πειθούς ισχυρότερος».

 


Γρηγόριος ο Θεολόγος, που μαζί με τον Μ. Βασίλειο ήταν «ψυχή μία δυοίν δέουσα σωμάτων διάστασιν», υπήρξε αρχιερέας μέγιστος, «ο νους ο ουράνιος», «των αιρετιζόντων η κατάπτωσις». Στηρίζει και στηρίζεται στο γνόφο της Θείας Ζωής και αποδεικνύεται μιμητής του σταυρωθεέντος Αρχιποιμένα Χριστού λέγοντας προς τους εχθρούς της Ορθοδοξίας: «Τούτο εμοί εκδίκησις, σωθήναι τους αδικήσαντας… καλώς ποιήσατε τοις μισούσιν υμάς και άφετε αυτοίς τελείως τα παραπτώματα».


Αφήνοντας θρόνους και τιμές ακολουθεί το δρόμο του Παραδείσου παρέχοντας συγκινητικές υποθήκες στο ποίμνιό του:
«Χαίροις, Αναστασία μοι, της ευσεβείας επώνυμε…
Χαίρετε, οίκοι φιλόξενοι και φιλόχρηστοι…
Χαίρε μοι, ω Τριάς, το εμόν μελέτημα και καλλώπισμα
και σώζοιο τοίσδε και σώζοις τούσδε, τον εμόν λαόν».


Ιωάννης ο Χρυσόστομος, αμάλγαμα της Θείας Χάριτος και της μητέρας του Ανθούσας, είναι «ο της μετανοίας διαπρύσιος κήρυξ», «ο επίγειος άγγελος και ουράνιος άνθρωπος, η χελιδών η εύλαλος… η πέτρα η άρρηκτος, των πιστών υπογραμμός, των μαρτύρων εφάμιλλος…». Αναγέννησε χριστιανικά την Αντιόχεια και την Κωνσταντινούπολη και ανεβάζει την ιερωσύνη εκεί που την έζησε ο ίδιος μια «και η ψυχή του ιερέως πρέπει να λάμπη καταυγάζοντας σαν φως όλη την οικουμένη».


Διώκεται και οδηγείται στο μαρτύριο στηρίζοντας ψυχές με αγγελικά λόγια: «Πολλά τα κύματα, αλλ΄ ου δεδοίκαμεν μη καταποντισθώμεν* επί γαρ πέτρας εστήκαμεν. Μαινέσθω η θάλασσα…, εγειρέσθω τα κύματα, του Ιησού το πλοίον καταποντίσαι ουκ ισχύει. … Ουδείς γαρ υμάς αποσπάσαι δυνήσεται. …Χριστός μετ΄ εμού και τίνα φοβηθήσομαι;»


Μένει «πιστός άχρι θανάτου» εφαρμόζοντας το λόγο του Χριστού, γιατί πιστεύει ότι «ουκ άξια τα παθήματα του νυν καιρού προς την μέλλουσαν δόξαν αποκαλυφθήναι εις ημάς» και ο δικός του «κρανίου τόπος» θα είναι η «θεόθεν ηγμένη… ανακτορική πανδαισία» που θα τον επαναφέρει «εν τοις βασιλίοις».


«Χαίροις Ιεραρχών η Τριάς,
του επίγειου στερεώματος Ήλιος».
Ο Βασίλειος, «των εσκοτισμένων η ανάβλεψις», ιατρός «των νοσημάτων… της ψυχής και του σώματος», «τους πανταχού θερμώς προφθάνοντας», οδήγησε τον ιερό Φώτιο να πει γι αυτόν: «Άριστος εν πάσιν αυτού τοις λόγοις, νοημάτων τε τάξει και καθαρότητι πρώτος».


Αποτέλεσε απαράμιλλο εκφραστή της χριστιανικής θεωρίας και πράξεως, αφού η αγάπη γι΄ αυτόν σήμαινε τα «δυο ταύτα, το λυπείσθαι μεν και αγωνιάν εφ΄ οις βλάπτεται ο αγαπώμενος, χαίρειν δε και αγωνίζεσθαι υπέρ της ωφελείας αυτού» και πραγμάτωσε το του ψαλμωδού «εσκόρπισεν, έδωκε τοις πένησιν, η δικαιοσύνη αυτού μένει εις τον αιώνα».


Ο Γρηγόριος, «το της σοφίας αγλάϊσμα», έγινε η μαρμαρυγή της «τρισηλίου αυγής» και καλός οικονόμος των αγαθών του Θεού τονίζοντας: «Βοήθησε, χάρισε τροφή, ενδύματα, πρόσφερε φάρμακα, δέσε τραύματα»* «ξένος προσέπεσεν άοικος, παρεπίδημος; Υπόδεξε δια τούτου τον δια σε Ξενιτεύσαντα».


Ο Ιωάννης, ο «Χρυσόλογος», «το πάγχρυσο στόμα του Θείου Λόγου», «το άνθος το εύοσμον, παραδείσου το κάλλιστον», γράφει περγαμηνές επιδαψιλεύοντας αιωνίους μαργαρίτες «ων το κλέος άχρι γης και θαλάσσης τερμάτων έφθασε» και δίδει το νόημα της αληθινής ζωής αποφθεγγόμενος προς τον αξιωματούχο Ευτρόπιο: «Που νυν η λαμπρά της υπατείας περιβολή; Ο άνεμος πνεύσας… γυμνόν… ημίν το δέντρον έδειξε* …. Που τα συμπόσια και τα δείπνα; Νυξ ην… και όναρ κατεμαράνθη* … Καπνός ην και διελύθη…»


«Χαίροις Ιεραρχών η Τριάς,
… της οικουμένης οι Διδάσκαλοι».
Και οι τρεις αναγνωρίστηκαν δίκαια προστάτες των γραμμάτων και τιμούνται με ευγνωμοσύνη απ΄ τη σπουδάζουσα νεότητα.


Ο W. Jaiger εξαίροντας τη συμβολή των τριών Καπαδοκών τονίζει πως «η ελληνική πολιτιστική παράδοση ανεζωογονήθη από το χριστιανικό νεοκλασικισμό του Δ΄ αιώνα».


Με τόλμη και ανεξαρτησία, με καθαρότητα πνεύματος και καρδιάς, με τη φιλοσοφική και πολιτιστική γλώσσα της εποχής τους, συμφιλίωσαν τον αρχαίο πολιτισμό με το φως του Ευαγγελίου του Χριστού βαπτίζοντάς τον μέσα σ΄ένα Ιορδάνη ποταμό και πραγματώνοντας τον τύπο του «ολοκληρωμένου» ανθρώπου, του «καινού ανθρώπου», που ζει πράγματι «εν Κυρίω» και αξιοποιεί πλήρως «την δωρεάν του Αγίου Πνεύματος» ενσαρκώνοντάς τον στην πράξη οι ίδιοι.


Οι ιεροί υμνογράφοι τους βλέπουν να γνωρίζουν «ουράνια μυστήρια και ανθρώπινα μαθήματα» και τους ονομάζουν «σοφούς επιστήμονες», «ποιμένας και διδασκάλους της οικουμένης», «των περάτων καθηγητές», «ηθών διορθωτές τω όγω της γνώσεως».


Ανέλυσαν την όλη ψυχοσύνθεση του ανθρώπου, μελέτησαν τη δύναμη του ενστίκτου και το φως του λογικού, εμβάθυναν στο μυστήριο της κληρονομικότητας και στις έμφυτες προδιαθέσεις και καταβολές, ετόνισαν την αξία της ελευθέρας βουλήσεως, της κρίσεως, της μνήμης, της νοήσεως, την δύναμη του περιβάλλοντος και παρακολούθησαν με προσοχή την παιδική, την εφηβική και τη νεανική ηλικία, που είναι -έλεγαν- η πιο πρόσφορη για αρραγή θεμέλια στη νοητική, πνευματική και ηθική μόρφωση του ατόμου σαν άτομο, σαν μέλος της οικογένειας και της κοινωνίας και σαν πολίτου της Βασιλείας του Θεού.


Τα παιδαγωγικά τους αξιώματα τα συνιστούν και οι σύγχρονοι παιδαγωγοί και ψυχολόγοι και τα εφαρμόζει το σύγχρονο παιδαγωγικό σχολείο.


Ο Μ. Βασίλειος προτρέπει να παρέχονται οι γνώσεις ολίγον κατ΄ ολίγον, απ΄ τα απλούστερα προς τα δυσκολότερα, να επιδιώκεται η καλή αφομοίωση της διδασκόμενης ύλης, αφού «η διάνοια… πάντων ομού δέξασθαι, όμοια πάσχει γαστρί δια την υπερβολήν του κόρου μη δυναμένη εις πέψιν αγάγειν τα παραπεμφθέντα», η διδασκαλία να γίνεται με τέρψη και χάρη για να γίνονται πιο μόνιμες οι γνώσεις, τα βιβλία να είναι σαφή, επαγωγικά και με εικόνες, να ορίζονται βραβεία για τους μαθητές και ο διδάσκαλος να είναι «αρχέτπο βίου και νόμος έμψυχος και κανών αρετής» ώστε η πρόοδος των μαθητών του να ευφραίνει την καρδιά του.


Ο Γρηγόριος ο Θεολόγος διδάσκει πως είναι προτιμότερο το λίγο και ασφαλές παρά το πολύ και επισφαλές και πως η πείρα, η σοφία, το κύρος, η καλή φήμη, ο σεβασμός, η δικαιοσύνη και η φρόνηση είναι τα άριστα εφόδια του διδασκάλου.


Ο ιερός Χρυσόστομος τονίζει επιγραμματικά πως «τα πρότερον μη ενθέντα καλώς, εφ΄ έτερα άγειν τον μαθητήν» οδηγούν σε αποτυχία το διδακτικό έργο, διότι ο διδάσκαλος πρέπει να διδάσκει όχι όσα αυτός θέλει, αλλ΄ όσα είναι ανάλογα προς την αντιληπτική και αφομοιωτική δύναμη των μαθητών ούτε να διδάσκει ό,τι θέλουν οι μαθητές, αλλ΄ ότι συμφέρει να μάθουν. Επίσης τονίζει πως πρέπει να ρωτά κατά την διδασκαλία τους μαθητές, ώστε να συγκρατεί την προσοχή τους, να συμμετέχουν σ΄ αυτήν, όπως ακριβώς τονίζει «η αρχή της αυτενέργειας» και να μη διατάζει όταν είναι ανάγκη να συμβουλεύει και να συμβουλεύει όταν είναι ανάγκη να διατάζει.


Ο διδάσκαλος πρέπει να είναι ο ίδιος «εαυτού διδάσκαλος» και η παιδαγωγική σχέση προς τους μαθητές του να χαρακτηρίζεται από την αγάπη, αφού «ουδέν ούτω προς διδασκαλίαν επαγωγόν, ως το φιλείν και φιλείσθαι».


Οι τρεις μεγάλοι μύστες και διδάσκαλοι της χριστιανικής αγωγής και μορφώσεως εφήρμοσαν σε κάθε τους βήμα το σύνθημα του Γρηγορίου:


«Σοφιστήναι και ούτω σοφίσαι*
γενέσθαι φως και φωτίσας*
εγγίσαι Θεώ και προσαγαγείν άλλους
αγιασθήναι και αγιάσας».


Οι τρεις Ιεράρχες έχοντας την ορθή πίστη ζουν την ορθή ζωή και ζώντας την ορθή ζωή αποκαλύπτουν σ΄ όλο το μεγαλείο την ορθή πίστη, ώστε αληθινά να είναι θείοι Αρχιεράρχες «Χριστού οι ποιμέναντες», «πλάκες οι θεοχάρακτοι» «τον λαόν θείοις δόγμασιν και ταις ποικίλαις αρεταίς οι εκθρέψαντες», «οι αείρροοι ποταμοί οι του Πνεύματος» «νόμους οι προεκθέμενοι, Χριστού τω πληρώματι», «του Παραδείσου αι είσοδοι» «οι εκβλύζοντες σωτηρίας», «Χριστοφόρων οικοδόμων ναών, αθλητών επουρανίων επιμεληταί» αφού την πείρα της ζωής επεξεργάζονται μέσα στη φωτιά της προσευχής και της βαθειάς εσωτερικής συγκεντρώσεως και εμπειρίας* και τέλος είναι άριστα παραδείγματα «φιλανθρωπίας» αφού έγιναν μέτοχοι της «φιλανθρωπίας του Θεού» και ενσάρκωσαν «το μυστήριο του Χριστού» στο πρόσωπο του κάθε πονεμένου, όπως το αποδεικνύει ο πύρινος λόγος του Γρηγορίου:


«Έως εστί καιρός
Χριστόν επισκεψώμεθα,
Χριστόν θεραπεύσωμεν,
Χριστόν θρέψωμεν,
Χριστόν ενδύσωμεν,
Χριστόν συναγάγωμεν,
Χριστόν τιμήσωμεν».

 

 

 

 

 

 

Κατερίνα Ραμανδάνη-Σαντραβέλα

Συγγραφέας-Ποιήτρια

Διαβάστηκε 283 φορές
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(2 ψήφοι)

Πολιτιστικο Σωματειο «οι κορυφαιοι»

Ποιοι Ειμαστε

Το mcnews.gr είναι ένα site, που φιλοδοξεί να δώσει στους αναγνώστες του αντικειμενική και ανεξάρτητη ενημέρωση, χωρίς υπερβολές, παραποιήσεις και σκοπιμότητες...

Διαβάστε περισσότερα