ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ :
giweather joomla module
Παρασκευή, 29 Μαρτίου 2024 - 1:02:29μ.μ.
×

Προειδοποίηση

JUser: :_load: Αδυναμία φόρτωσης χρήστη με Α/Α (ID): 51
19
Ιουλίου

Ιάκωβος Θήρας Καραμολέγκος:"Το διάβασμα της ποίησης είναι πράξη ελευθερίας"

Κατηγορία Συνεντεύξεις

Ο συγγραφέας Ιάκωβος Θήρας Καραμολέγκος μιλά στο mcnews.gr για το βιβλίο του Ελάχιστος Αιθέρας, Ποιητική Πορεία 2001-13,εξηγεί την συνεισφορά της ποιητικής τέχνης στη σύγχρονη κοινωνία, αναφέρει την πηγή έμπνευσής του και αποδεικνύει ότι υπάρχουν ακόμα νέοι άνθρωποι στις μέρες μας που «κεντάνε» ένα βιβλίο με μεράκι απόλυτο.

Συνέντευξη στην Μαρία Χατζηνικολάου


1.Από ποιά ηλικία αρχίσατε να γράφετε και τι ήταν αυτό που σας έσπρωξε στην ποίηση;

 

Ποιηματάκια αφελή και παιδικά, είχα γράψει στην τρίτη δημοτικού. Η πρώτη πηγή ήταν ο Παλαμάς, κάτι τετράστιχα του Παλαμά σε μικρές ανθολογίες που είχα βρει, αλλά συστηματικά έγραφα στα δεκαπέντε. Όταν ολοκλήρωσα τα βιβλίο του Ντοστογιέφσκι “Έγκλημα και Τιμωρία”, είπα στον εαυτό μου: “Θέλω να γίνω συγγραφέας, θέλω να κάνω κάτι.”, κι αυτό που μ' άρεσε από μικρός ήταν η ποίηση, οπότε είπα να αρχίσω να ασχολούμαι συστηματικά και θα φτάσει η στιγμή που θα μπορώ να έχω χτίσει το προσωπικό μου ύφος.
Νομίζω ότι αυτό το κατόρθωσα στα είκοσι δύο. Είχα βγάλει μια συλλογή στα δεκαεννιά αποτυχημένη, την είδα εκ των υστέρων ως αποτυχημένη, την ξαναδούλεψα όμως και την ενσωμάτωσα στον “Ελάχιστο Αιθέρα”, στην ποιητική πορεία 2001-2013, οπότε γράφω συστηματικά απ' τα δεκαπέντε και τα πρώτα ερεθίσματα ήταν σε πολύ τρυφερή ηλικία. Εκτός από τον Παλαμά, νομίζω ότι με επηρέασε και το νησιώτικο τραγούδι, με την ποιητικότητα και τη φωτεινότητά του.

 

2.Πότε είναι ένα ποίημα σπουδαίο;

 

Ένα ποίημα είναι σπουδαίο, κατά την ταπεινή μου άποψη, όταν στο μέτρο του δυνατού αποτελεί μικρογραφία του παντός, δηλαδή όταν μπορείς με ένα ποίημα να εκφράσεις τόσο υψηλές ιδέες και ταυτόχρονα με τέτοια απλότητα, που στο σύνολο να νομίζει αυτός που το διαβάζει ότι έχει να κάνει με ένα αυτοτελές κομμάτι, το οποίο διεκδικεί και διαστάσεις οικουμενικότητας και συμπαντικότητας. Αυτό δεν το λέω βέβαια εγώ, το λέει όλη η ρομαντική σχολή. Αγαπώ πολύ τους ρομαντικούς ποιητές. Το λέει όμως και η αρχαία ελληνική γραμματεία, κι ο Πλωτίνος με τον δικό του τρόπο και το μεγάλο του έργο είναι μικρογραφία του παντός. Και ο Ελύτης το είπε, έτσι όπως το έχω πρόχειρα στο μυαλό μου από τους νεώτερους. Όποτε το καλό ποίημα οφείλει να είναι, στο μέτρο του δυνατού, μικρογραφία του παντός.

 

3.Τι είναι εκείνο που σας εμπνέει περισσότερο;

 

Τα πάντα και το τίποτα. Η ζωή μου με εμπνέει, και ο τρόπος που προσπαθώ να της δώσω κάποιες διαστάσεις αιωνιότητας, ή μάλλον, υπέρβασης της χρονικότητας. Η ίδια η ζωή και τα βιώματα, και ο τρόπος που προσπαθείς να τα εξιδανικεύσεις, να τα υπερβείς, να τα εξαγιάσεις.Να βγάλεις ένα νόημα απ' αυτά που περνάς και να του δώσεις μια άλλη διάσταση, μια διάσταση υπερχρονική.

 

4.Πώς προέκυψε ο τίτλος του βιβλίου: “Ελάχιστος Αιθέρας”;

 

AELAXISTOSΑγαπώ πολύ και την αρχαία ελληνική γραμματεία και τη χριστιανική πατερική γραμματεία. Προσπάθησα σε αυτόν τον τίτλο, ουσιαστικά, να συγκεφαλαιώσω τις δύο πολύ μεγάλες μου αγάπες. Ίσως και να είναι περιοριστικό αυτό που λέω, το ελάχιστο, την έννοια της ταπεινότητας, όχι της ταπεινολογίας, που οφείλει κάποιος να πρεσβεύει αν είναι Χριστιανός, κι εγώ πιστεύω είμαι Χριστιανός, και το Αιθέρας έχει την έννοια της πεμπτουσίας, της υπέρβασης των τεσσάρων στοιχείων. Θα μπορούσε να μεταφραστεί, ενδεχομένως, και “Ταπεινή Πεμπτουσία”, ή “Ταπεινή Προσωπική Κατάθεση”. Ίσως και να είναι περιοριστικό, αυτό που λέω, αλλά θέλησα βαθιά μέσα μου να γεφυρώσω αυτές τις δύο σχολές-κατευθύνσεις, που για μένα δεν ταυτίζονται, όπως λανθασμένα κάποιοι τις ταυτίζουν, αλλά αλληλοπεριχωρούνται, και οφείλουν να αλληλοπεριχωρούνται στα φωτισμένα πνεύματα, χωρίς βέβαια να λέω ότι είμαι φωτισμένο πνεύμα, αυτό άλλοι θα το πουν.

 

5.Πόσα ποιήματα περιλαμβάνει το βιβλίο και από πόσες συλλογές αποτελείται;

 

Το βιβλίο είναι 280 σελίδες. Περιλαμβάνει μικρά και μεγάλα ποιήματα. Είναι πέντε οι συλλογές. Ξεκινάμε από το ‘Υψικράτημα’, συνεχίζουμε με το “Λευκάνεμο”, έπειτα πάμε στα “Ανώριμα τραγούδια για ώριμα παιδιά”, μετά έχουμε την “Επανεκκίνηση” που αποτελείται από πέντε ενότητες και είναι ουσιαστικά κατά το ήμισυ της ξαναδουλεμένη, μια πρώτη συλλογή που είχα βγάλει στα δεκαεννιά μου χρόνια με έναν πολύ βαρύγδουπο τίτλο που έχω αναθεωρήσει και κατά το άλλο ήμισυ περιλαμβάνει ποιήματα των τελευταίων δύο -τριών ετών με μια δική μου τεχνοτροπία. Έχω κάποια παντούμ, έχω κάποια σονέτα, έχω μιά μεγάλη σύνθεση που ονομάζω “Λυρικό Ταξίδι” και έχω και ένα θεατρικοποιημένο ποίημα , σαν ένα μονόπρακτο κατά μία έννοια που λέγεται “Επανεκκίνηση” και δίνει τον τίτλο της συλλογής και τελευταία συλλογή είναι “Το Ημερολόγιο Μιας Άλλης Εποχής” που ουσιαστικά αποτελεί ένα “φλας μπάκ” στην όλη δημιουργία μου. Έχει ποιήματα από το 2001. Ποιήματα που παλιά τα είχα αναθεωρήσει. Πολλά τα είχα κάψει, τα είχα σκίσει και τα έφερα στο μυαλό μου έτσι από μνήμης και είπα πως τελικά πρέπει να τους δώσω λίγο χρόνο να ανασάνουν και αυτά. Επίσης έχει και πολλά ποιό νέα ποιήματα και σε ελεύθερο και σε λυρικό και παραδοσιακό στίχο. Προσπαθώ σε αυτά που γράφω γενικώς, είτε είναι ελεύθερος είτε παραδοσιακός στίχος, και φαίνεται σε όλο το βιβλίο και σε όλες τις συλλογές να κρατάω μια μουσικότητα που πολλές φορές είναι προσωπικής υφής, αλλά θέλω όσο γίνεται να μιλάω μουσικά και να γράφω μουσικά, και νομίζω ότι μέχρι ενός σημείου το έχω κατορθώσει.

 

6.Ποιό είναι το νόημα των πέντε συλλογών και πότε ολοκληρώθηκε η κάθε συλλογή;

 

Όπως προείπα είχα βγάλει μια συλλογή στα δεκαεννέα μου την οποία και αναθεώρησα. Το ‘Υψικράτημα’ το οποίο είναι η πρώτη χρονικά συλλογή αυτού του τόμου εκδόθηκε το 2010 στις εκδόσεις Διηνεκές. Περιλαμβάνει ποιήματα γραμμένα από το 2005 μέχρι το 2010. Πολλά από αυτά γράφτηκαν κατά την διάρκεια της στρατιωτικής μου θητείας. Τον τίτλο “Υψικράτημα” τον εμπνεύστηκα από την στρατιωτική μου θητεία. Υπάρχει ένα μότο στην αεροπορία “Αίεν Υψικρατείν” “Πάντα να κρατιέσαι ψηλά”. Το Υψικράτημα είναι ένα δικό μου ουσιαστικό από το ρήμα “υψικρατώ” και νομίζω ότι είναι αρκετά εύστοχο και δείχνει έναν προσωπικό τρόπο θέασης των πραγμάτων. Με την έννοια ότι προσπαθώ ηθικά μέσα μου όσο γίνεται να κρατιέμαι ψηλά και να μην αντιβαίνω στην συνείδησή μου .
Η δεύτερη συλλογή είναι ο “Λευκάνεμος” που μπορεί να μεταφραστεί και ως ο Λευκόψυχος. Υπάρχει ένα επίθετο στην αρχαία ελληνική γραμματεία “Λευκάνεμος” που ουσιαστικά θέλει να τονίσει τον λευκόψυχο, το anima το λατινικό, λευκή ψυχή ενδεχομένως, αλλά πάλι το λευκάνεμος σαν ουσιαστικό νομίζω είναι δικό μου, οπότε και με την πρώτη και με την δεύτερη συλλογή κατά μία έννοια φτιάχνω δύο δικά μου ουσιαστικά για να εκφράσω κάποιες προσωπικές και διαπροσωπικές καταστάσεις υπό το πρίσμα όσο γίνεται της υπερχρονικότητας και της αιωνιότητας και της οικουμενικότητας όσο μπορώ. Ουσιαστικά ο “Λευκάνεμος” είναι συνέχεια του “Υψικρατήματος” γραμμένα από το 2009 μέχρι το 2011. Το “Λευκάνεμος” βγήκε από τις εκδόσεις Βεργίνα, τις οποίες ευχαριστώ.
Έπειτα έχουμε τα “Ανώριμα Τραγούδια για Ώριμα Παιδιά” που περιλαμβάνουν 27 ποιήματα γραμμένα σε διάφορους παραδοσιακούς ρυθμούς. Έχει και δεκαπεντασύλλαβο, εντεκασύλλαβο, δεκατρεισύλλαβο, διάφορα και οκτασύλλαβο. Είναι αυτό που λέει ο τίτλος Ανώριμα τραγούδια για Ώριμα παιδιά. Διέπονται από μια κάποια παιδικότητα γι' αυτό και το “παιδιά” στον τίτλο και είναι ένας φόρος τιμής σε διάφορους ποιητές που αγαπάω πολύ και μέσα από αφελή ενδεχομένως ποιήματα εξέφρασαν μεγάλες αλήθειες. Καλό είναι καμιά φορά να είμαστε απλοί σε αυτά που γράφουμε. Όχι τόσο σύνθετοι, αν και προς το τέλος γίνομαι και λίγο πιο σύνθετος. Αλλά αυτά που θέλεις να πεις να τα λές με την μεγαλύτερη δυνατή σαφήνεια, απλότητα και ταυτόχρονα και με το μεγαλύτερο δυνατό βάθος. Να είσαι και απλός και βαθύς. Προσπάθησα στα “Ανώριμα Τραγούδια για Ώριμα Παιδιά” με αυτά τα 27 ποιήματα που είναι γραμμένα από το 2005 μέχρι το 2010, αποκλειστικά σε παραδοσιακό στίχο, να δώσω αυτό το στοιχείο της παιδικότητας αλλά και ταυτόχρονα της βαθύτητας.DSCN1310
Έπειτα έχουμε την “Επανεκκίνηση” που έχει ποιήματα γραμμένα ουσιαστικά από τα 17 μου μέχρι τα 29 μου. Κάποια είναι ξαναδουλεμένα. Δεν ήθελα τελικά να την πετάξω την πρώτη συλλογή και ξαναέβαλα κάποια πράγματα. Έχει την απλοποίηση που λέει ο τίτλος ,απλά ποιήματα όσο γίνεται με διάφορους ρυθμούς. Μετά πηγαίνουμε στο “Φιλόξενο Μετάξι”. Ίσως και να είναι υπερβολικά ποιητικός ο τίτλος. Έχει μόνο σονέτα. Μετά προχωράμε στα “Ομόρριζα Ρόδα” που είναι δέκα παντούμ. Το παντούμ είναι ένα πολύ ιδιαίτερο ποιητικό είδος. Ο πρώτος που έγραψε παντούμ στα ελληνικά είναι ο Σεφέρης. Είναι μαλεσιανό τραγούδι και ο πρώτος που το έφερε στην Ευρώπη είναι ο μεγάλος Βίκτωρ Ουγκώ. Νομίζω ότι είμαι ο μόνος που έχω γράψει τόσα πολλά παντούμ στην νέα ελληνική γλώσσα. Δεν ξέρω πόσο θα κριθούν ως ποιοτικά ή μη. Θα το δείξει ο χρόνος. Η τέταρτη ενότητα λέγεται “Λυρικό Ταξίδι”. Είναι ένα ποίημα που σε κάποιους θα θυμίσει κάποια κλασικά ελληνικά ποιήματα. Ενδεχομένως τον “Κρητικό” του Σολωμού, την “Φοινικιά” του Παλαμά, την “Στέρνα” του Σεφέρη, τον “Ηλιο τον Ηλιάτορα” του Έλύτη. Μπορεί να έχει πάρει στοιχεία από όλα αυτά και να μην έχει πάρει και τίποτα από όλα αυτά. Ειναι μια προσωπική κατάθεση τελικά για το πώς βλέπω την ποίηση με έναν δικό μου λυρικό τρόπο. Η ιδιαιτερότητα της συλλογής αυτής είναι ότι στις στροφές, κάθε στροφή έχει πέντε στίχους, και οι πέντε στίχοι ομοιοκαταληκτούν μεταξύ τους. Και η τελευταία ενότητα είναι η “Επανεκκίνηση” που έχει δώσει και τον τίτλο της συλλογής. Ουσιαστικά είναι ένα σε δεκαπεντασύλλαβο με σταυρωτή ομοιοκαταληξία θεατρικό μονόπρακτο, που κι αυτό κατά κάποιο τρόπο κλείνει κάποια από τα θεωρητικά και πρακτικά πιστεύω μου, γύρω από την σημασία της ποίησης και γύρω από τις ανθρώπινες σχέσεις. Από το πόσο φαινομενικοί ή όχι είμαστε. Αν υπερβούμε την φαινομενικότητα.
Η τελευταία συλλογή είναι το “Ημερολόγιο μιας Άλλης Εποχής” ποιήματα γραμμένα από το 2001 μέχρι το 2013. Είναι η πιο μεγάλη σε όγκο συλλογή μου. Περιλαμβάνει πολλά ποιήματα, που τα δούλευα και τα ξαναδούλευα μέσα στο χρόνο. Όπως ενδεχομένως κάποια με τον τίτλο “Ελλάς Βαρβάρων Αντιχρίστων” ή “Σαντορίνη”. Τα θεωρώ καλά ποιήματά μου. Ίσως όχι τόσο απλά όπως οι προηγούμενες συλλογές. Με κάποια μεγαλύτερη δουλειά και με τον στόχο να πω πιο πολλά πράγματα σε όσο ποιό πυκνούς στίχους γίνεται, σε κάποια από τα ποιήματα. Δεν έχω βάλει όλα τα ποιήματα σε αυτό το βιβλίο όσα έχω γράψει όλα αυτά τα χρόνια. Προσπάθησα να κάνω ένα ξεσκαρτάρισμα. Δεν έβαλα απαραίτητα τα καλύτερα ποιήματα σε όλες τις συλλογές. Αλλά έβαλα τα ποιήματα που λένε τα λιγότερα ψέματα. Ή μάλλον προσπαθούν να μην πουν ψέματα.

 

7.Πόσο σας έχει επηρεάσει το νησί της Σαντορίνης και η πόλη που ζείτε η Αθήνα;

 

Η Σαντορίνη κατά μία έννοια είναι η βάση του οικοδομήματος και η Αθήνα είναι το οικοδόμημα. Στην Σαντορίνη γεννήθηκα. Μέχρι τα δεκαεπτάμιση χρόνια μου ζούσα εκεί. Το φυσικό περιβάλλον, εννοείται, με έχει επιρρεάσει. Η γύμνια και η δωρικότητά του. Κάτι που προσπαθώ να περάσω και στην ποίησή μου. Να είμαι δωρικός και ουσιαστικός όσο γίνεται. Πήρα αυτήν την ουσία. Αυτήν την απογυμνωμένη ουσία του τοπίου την μετέφερα στην ποίησή μου.Η Αθήνα μου έχει δώσει τις σπουδές μου. Έχω τελειώσει την Θεολογία και την Φιλοσοφική. Βέβαια την Φιλοσοφική στην Πάτρα, αλλά εδώ ήταν η βάση μου. Των μελετών. Τα υπέροχα βιβλιοπωλεία της. Κάποια πνευματικά στέκια. Οι πιο πολλοί φίλοι μου είναι εδώ από την Αθήνα. Οπότε είμαι ευγνώμων και στις δύο. Και στην Σαντορίνη και στην Αθήνα. Αλλά όπως και να το κάνουμε σαντορινιός είμαι και η Σαντορίνη έχει παίξει και βιολογικά να το δει κανείς το μεγαλύτερο ρόλο.

 

8.Τι μπορεί να δώσει η ποίηση στη σύγχρονη κοινωνία;

 

Η ποίηση μπορεί να δώσει πάρα πολλά, το θέμα είναι πόσο η σύγχρονη κοινωνία θέλει να πάρει κάποια πράγματα απ' την ποίηση. Σε εποχές σαν τη δικιά μας που είναι, κακά τα ψέματα, εποχές συνεχιζόμενης παρακμής, η υψηλή ποίηση -δε μιλάω βέβαια εκ μέρους του εαυτού μου- αλλά η υψηλή ποίηση αυτή καθαυτή δίνει απαντήσεις στα αδιέξοδα του ανθρώπου. Αν θέλει βέβαια ο άνθρωπος να λάβει αυτές τις απαντήσεις. Η ποίηση δεν υποχρεώνει κάποιον να τη διαβάσει ή να την ακούσει, ο κάθε άνθρωπος είναι ελεύθερος, και νομίζω πως το διάβασμα της ποίησης είναι πράξη ελευθερίας. Τελικά, η ποίηση, αν προσφέρει κάτι, είναι η προάσπιση της ελευθερίας του κάθε ανθρώπου.

 


9.Πιστεύετε ότι υπάρχουν σήμερα στην Ελλάδα πνευματικά κέντρα που να προάγουν την ποίηση;

 

Υπάρχουν, αλλά σε περιορισμένη κλίμακα. Καμιά φορά νιώθω ότι αυτά τα κέντρα εξυπηρετούν κάποια άλλα συμφέροντα, ίσως όχι την ποίηση αυτή καθαυτή, διότι η ποίηση ανήκει στη μορφή τέχνης, πού δεν πρέπει κάποιος όταν ασχολείται μαζί της να έχει στο πίσω μέρος του κεφαλιού του την εξυπηρέτηση συμφερόντων, ιδιωτικών ή μη. Το ότι υπάρχουν κέντρα, υπάρχουν. Απλώς θα ήθελα αυτά τα κέντρα να μην εξυπηρετούν κλίκες και διάφορα συμφέροντα, το οποίο δυστυχώς κάνουν. Προσπαθώ όσο μπορώ να απέχω, δεν τα καταφέρνω πάντα, ή προσπαθώ να είμαι μέσα εκεί που νομίζω ότι η προσωπική μου μετοχή δεν αντιβαίνει την ελευθερία μου κι αυτό που θέλω να πω.

 

10.Ετοιμάζετε κάτι καινούργιο το επόμενο χρονικό διάστημα;

 

Έχω κάποια ποιήματα στο συρτάρι μου. Κάποιους αφορισμούς. Κάποια μικρά διηγήματα. Κάποια διάφορα κριτικά και δοκίμια που ίσως να τα μαζέψω και να τα βάλω σε κάποιο ξεχωριστό τόμο. Έχω στα σκαριά τρείς συλλογές. Θα ήθελα αν μπορώ να τις ολοκληρώσω την επόμενη τριετία με πενταετία. Δεν θα βιαστώ. Είμαι στα τριάντα. Θέλω, αν είναι δυνατόν, μέχρι τα τριανταπέντε μου να πω ό,τι είναι να πω. Γιατί νομίζω ότι από κάποιο σημείο και μετά ο ποιητής επαναλαμβάνεται και δεν θέλω να πέσω σε αυτήν την παγίδα. Δεν θέλω να μείνω με τεχνητό τρόπο έτσι σε μια δημοσιότητα ενδεχομένως ή να δείξω ότι παράγω έργο ενώ στην πραγματικότητα δεν παράγω τίποτα. Αν καταφέρω και τελειώσω αυτές τις τρείς συλλογές, η μια θα είναι μια υπαρξιακή σύνθεση, η άλλη μια ερωτική σύνθεση και η άλλη θα περιλαμβάνει ποιήματα με αποκλειστικό σκοπό, αν ποτέ μελοποιηθούν, να γίνουν ζεϊμπέκικα τραγούδια. Αν καταφέρω και τελειώσω αυτά τα τρία πράγματα ίσως και να πω στον εαυτό μου ότι ήταν να πείς το είπες. Ποιητικά τουλάχιστον.

 

11.Ποιο ποίημα ή στίχο δικό σας θα θέλατε να αφιερώσετε στους αναγνώστες του mcnews.gr ;

 

Πολλούς ενδεχομένως στίχους. Ας αφιερώσω τον πρώτο στίχο από το ποίημα “Λυρικό Ταξίδι” της συλλογής “Επανεκκίνηση”. Ο στίχος αυτός λέει: “Τη θάλασσα στην όψη καθρεφτίζεις” .Νομίζω είναι αρκετά Ελληνικός στίχος. Η θάλασσα συμβολίζει πολλά πράγματα. Τον θάνατο και την ανάσταση. Θεωρώ ότι όσο απλός κι αν είναι, αν κάποιος τον στοχαστεί τον στίχο “Την θάλασσα στην όψη καθρεφτίζεις” μπορεί να πάρει κάποια στοιχεία για τον εαυτό του και να τον βοηθήσει σε μια κάποια ενδοσκόπηση της ψυχής του.

 

Διαβάστηκε 671 φορές
Βαθμολογήστε αυτό το άρθρο
(3 ψήφοι)

Πολιτιστικο Σωματειο «οι κορυφαιοι»

Ποιοι Ειμαστε

Το mcnews.gr είναι ένα site, που φιλοδοξεί να δώσει στους αναγνώστες του αντικειμενική και ανεξάρτητη ενημέρωση, χωρίς υπερβολές, παραποιήσεις και σκοπιμότητες...

Διαβάστε περισσότερα