Μάλιστα τους δυο απ΄ αυτούς φιλοξένησα στο σπίτι μου, άλλωστε καλοί μου φίλοι ήταν, χαρά πιότερο παρά ενόχληση μου έφεραν, το μόνο που μπορεί να με είχε στεναχωρήσει, πως δεν είχα και πολύ χρόνο στη διάθεσή μου να τους φανώ πολύ χρήσιμος στις ξεναγήσεις τους. Φρόντισα ωστόσο το Μεγάλο Σάββατο και την Κυριακή του Πάσχα να τους κάνω το χατίρι να περάσουμε μαζί, τις γιορτερές ημέρες, μιας τέτοιας ελληνοχριστιανικής παράδοσης, που όλα τα αφήνει κανείς στην πάντα και προσπαθεί να τα περάσει με τους δικούς του. Βρήκα μια ευκαιρία πρόσφορη να ταξιδέψουμε μαζί στο πιο γνωστό τουριστικό θέρετρο της Τσεχίας, το Κάρλοβυ Βάρυ.
Για όσους δεν ξέρουνε τι σήμαινε αυτή η διάσημη ήδη από το μεσαίωνα πόλη να σημειώσω, πως εκεί υπάρχουν οι θερμές, ιαματικές πηγές και τα περίφημα ιαματικά λουτρά, απ΄ όπου τα πιο φημισμένα πρόσωπα από τα χρόνια της ύστερης Αναγέννησης ως τα χρόνια της Διαφώτισης και των πιο γνωστών χρόνων ως Sturm und Drang, που άφησαν τα ίχνη τους για να περιδιαβάσουν πιθαμή προς πιθαμή τα πάρκα τις αλέες της μικρής πολιτειούλας, από τον Χέρντερ ως τον Λέσσινγκ κι από τον Σίλερ ως τον Γκαίτε μα κι από τον Βάγκνερ ως τους Στράους και τόσους άλλους λιγότερο, ή περισσότερο γνωστούς, ηγεμόνες, βασιλιάδες, ποιητές, μουσικούς και αυτοκράτορες ως τους φτωχικούς μποέμ, που έδιναν και το ωραίο χρώμα, την πολιτιστική και πολιτισμική ατμόσφαιρα, μια πόλη που τόσο με γοήτευσε από την πρώτη μου επίσκεψη, όφειλα να την δείξω στους φίλους μου και το έπραξα με όλη μου την καρδιά.
Οι δυο καλοί ου φίλοι, ένα γνωστό ανδρόγυνο της ιδιαίτερης πατρίδας μου,- τι κρίμα που ο ένας δεν υπάρχει πια τώρα, που γράφω αυτές τις γραμμές-μείνανε κατενθουσιασμένοι και είχανε για να λένε άμα επέστρεψαν στην πατρίδα κι εγώ φυσικά είχα χαρεί, που μπόρεσα να τους δείξω τις ομορφιές της χώρας, που με φιλοξενούσε ως εκπρόσωπο μιας φίλης χώρας κι όταν μετά από χρόνια βρεθήκαμε ξανά μαζί, είχανε να λένε για εκείνη τους την πασχαλιάτικη επίσκεψη στην τότε Τσεχοσλοβακία. Θυμάμαι ακόμα πως τους έδειξα πολλά από την πανέμορφη Πράγα. Το σπουδαίο κάστρο της, τις εκκλησίες, τα μουσεία της, τις παλιές πλατείες της και προπαντός τον υδάτινο θεό της, τον πολυτραγουδισμένο Βολτάβα- που κάμποσα χρόνια αργότερα τα…θαλάσσωσε με την αγαπημένη του πόλη, που βουλήθηκε να την πνίξει- κάποιες φορές έχουνε και τα ποτάμια τις παραξενιές τους, όσο κι αν τα παινέψεις, όσο κι αν τα τραγουδήσεις, όσο κι αν ενωθείς μαζί τους και μαζί πορευτείς στον ρου της ιστορίας, μαθές κι αυτά εκδικούνται κι έχουνε, θαρρώ σε κάποιες περιπτώσεις, τους δικούς τους λόγους. Ας είναι!
Μάλλον πολυλογώ, ώσπου να μπω στο θέμα, μα κάθε που πιάνομαι φορά, με τέτοιες αναμνήσεις, αναλίσκομαι πιότερο με τα περιττά και τα στολίδια, παρά με την ουσία, αφού εκείνη δεν χρειάζεται παινέματα και περιστρογγυλέματα και αν αυτό ενοχλεί κάποιες φορές τον αναγνώστη και βλάπτει το ανάγνωσμα, μα το μόνο που μπορώ να κάνω είναι συγγνώμη να ζητήσω, αν και σίγουρα, το βεβαιώνω μάλιστα, πάλι θε να το πράξω. Θες να είναι κι αυτό η παρά-ουσία της Ουσίας ή ακόμα καλύτερα η ουσία της Ουσίας στο γράψιμο, πάλι στην πορεία θα φανεί…
Οι δυο καλοί μου φίλοι κι ένας ακόμη φίλος τους κι άγνωστός μου ως τότε, δεν είχανε λόγια για να πουν, πως τόσα είδανε σε τόσες λίγες μέρες, μα κι εγώ πολύ το χάρηκα και ιδιαίτερα που μπορούσα να μιλήσω μαζί τους για τόσα πολλά από μια χώρα, που τόσο λίγο χρόνο γνώριζα, ωστόσο τόσο πολύ και τόσο καλά είχα δεθεί μαζί της, που μου έδινε τρανή χαρά να περιδιαβαίνω τους παμπάλαιους δρόμους της και να μιλάω για το κάθε τι, που είχα γνωρίσει, είχα ακούσει ή είχα διαβάσει.
Είναι σαφώς η Πράγα μια πόλη ερωτική κι εύκολα δένεται κανείς μαζί της, έστω κι αν ακόμα ως απλός της επισκέπτης βρεθεί κοντά της, πόσω μάλλον που εγώ την ζούσα τόσο έντονα. Μα εκείνο που τώρα πια θα πω, που άλλωστε υπήρξε και η ιδέα αυτού μου του γραφτού, η ουσία ας πούμε καλύτερα, ήταν, είναι και θα είναι ο Μάνος Χατζιδάκις.
Κι εξηγούμαι αμέσως και δίχως περιστροφές! Οι φίλοι μου, ο φίλος μου να πω καλύτερα, που τόσο γρήγορα κι άδικα έφυγε πριν λίγους μήνες, που πιθανόν να υπήρξε κι ένα μικρό άγγιγμα αυτής μου της ανάμνησης, αλλά η μουσική του Χατζιδάκι, από τότε δέθηκε μαζί μου και κάθε που ένα τραγούδι του, μια μελωδία του, κάποιες νότες του φτάνουν στα αφτιά μου, ένα παράξενο συναίσθημα ανάμειχτο από εξαίσιες αναμνήσεις, μπαίνουνε μέσα μου γιορταστικά και με γαληνεύουν!
Ω, θε μου τέτοιες συνηχήσεις! Μα και κάποτε πριν από λίγους μήνες που βρέθηκα στην αγαπημένη μου Πράγα, πάλι μια κάποια τέτοια συνήχηση επέδρασε εκεί αντίστροφα.
Με γέμισε μελωδίες χατζιδακικές κι άρχισα περιδιαβαίνοντας τις γέφυρες του Βολτάβα από τη μια μεριά στην άλλη, από τη Στάρε Μιάστο στη Μάλα Στράνα κι αντίστροφα να τις μουρμουρίζω, αν και πολύ κακόφωνα,- τι σημασία έχει- αναγάλλιαζε η ψυχή μου, ένιωθα ευτυχισμένα…
Κοντολογίς ο Χατζιδάκις πάντα με συντρόφευε κι εκεί κι εδώ και παντού. Αυτός ο αρχιτεχνίτης της μουσικής μαγείας, των υπέροχων, των εξαίσιων, ουράνιων ήχων, που μας άφησε διακριτικά, ωστόσο διαχρονικά κι ομολογώ, πως ποτέ ως τώρα κανένας άλλος μουσικός και τραγουδοποιός με μάγεψε και με μαγεύει κάθε φορά, που μια του μελωδία μπαίνει μέσα μου και μου αναγαλλιάζει το σύμπαντό μου…
Σωτήρης Γυφτάκης
Συγγραφέας
Μέλος της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών
